Ziemia posiada w zanadrzu ogromny katalog miejsc, które zdają się przenosić nas do bajkowych krain. Jednym z takich punktów na mapie jest turecka kraina, której księżycowy krajobraz hipnotyzuje każdego, kto zagląda w jej progi.
Kapadocja to historyczny region znajdujący się w centralnej części Anatolii. Na próżno jednak szukać obszaru o tej nazwie na mapie, bo nie stanowi ona oficjalnej jednostki administracyjnej, a jej dokładne granice wciąż są przedmiotem sporów. Poszukać jej jednak zdecydowanie warto, nawet bez pomocy mapy, bo tak fantastyczne widoki i magiczną atmosferę ciężko jest znaleźć w jakimkolwiek innym miejscu na Ziemi. To kraina pełna historii, smaków, kolorów i lokalnych tradycji. A ze względu na swoje walory przyrodnicze i kulturowe Kapadocja zasłużyła sobie nawet na miejsce na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kapadocja – dzieło natury i człowieka
Miliony lat temu wybuch wulkanicznych gór Erciyes, Hasandağ i Güllüdağ sprawił, że duży teren środkowej Anatolii pokrył się lawą i wulkanicznym popiołem. Ale to woda, wiatr, lód i zmiany temperatury oddziaływujące w późniejszych czasach na miękkie warstwy powstałych skał były głównymi architektami niezwykłej, księżycowej panoramy, którą dziś każdego roku podziwia setki tysięcy turystów. Bazaltowe formacje skalne pozostałe po procesie erozji utworzyły charakterystyczne, stożkowe struktury, nazywane przez miejscowych „bajkowymi kominami”.
O ile to naturze przypisać trzeba zasługi pomysłodawcy, dalszą aranżacją tego miejsca zajął się także człowiek. Tereny te zamieszkiwane były już od epoki miedzi, a najstarszą znaną cywilizacją wykorzystującą formacje skalne do schronienia byli Asyryjczycy. Najstarszą, ale oczywiście nie jedyną, bo wkrótce ich miejsce zajęli Hetytowie, a setki lat później także chrześcijanie. Dla tych ostatnich Kapadocja okazała się doskonałym miejscem do schronienia podczas prześladowań religijnych. Działalność wszystkich tych grup ludności sprawiła, że chaotyczne, naturalne formacje, jaskinie i korytarze zamieniły się w mieszkania, zamki, a nawet podziemne miasta.
Dlaczego „Kapadocja”?
Nazwa „Kapadocja” pochodzi od starożytnego perskiego słowa Katpatuka, oznaczającego „krainę pięknych koni”. A co wspólnego z tym regionem miały konie? Okazuje się, że całkiem sporo. Jazda konna była przede wszystkim najpopularniejszą formą poruszania się po tym terenie, a same konie otoczone były pewną formą kultu. Ludy zamieszkujące Kapadocję znane były także ze swojej szybkości, pewności siebie i umiejętności jazdy na polu bitwy. We współczesnej Kapadocji konie wciąż są nieodłącznym elementem krajobrazu. Na szczęście pełnią one dużo bardziej pokojową rolę, przewożąc na swoim grzbiecie mieszkańców lub turystów.
Kapadocja i jej najpiękniejsze zakątki
Region Kapadocji obejmuje kilka miast, z których najbardziej znanymi są Aksaray, Nevşehir, Uçhisar, Göreme czy Avanos. Jednak to nie miasta przyciągają do tego miejsca większość turystów (a przynajmniej nie te naziemne). Jego największą atrakcją są kościoły w jaskiniach ozdobione freskami, formacje skalne osiągające do 45 m wysokości, a nawet… kamienne podobizny męskich członków.
Podczas wycieczki do tego miejsca łatwo znaleźć tak ikoniczne punkty Kapadocji jak Saruhan Kervansaray, czyli średniowieczne miejsce postoju karawan, wykorzystywane dziś do organizacji pokazów wirujących Derwiszy. Prawdopodobnie nie umknie Wam też słynny punkt widokowy Sunset View Point w Göreme ani rosnące przy nim drzewo, którego gałęzie uginają się pod talizmanami oka proroka. Ale co dalej? Oto pozostałe miejsca, których nie powinniście tam przegapić.
Zamek Uçhisar
Niemal nieustannie mówi się o tym regionie jako o krainie jak z bajki. I jak na bajkę przystało Kapadocja też ma swój własny zamek, oczywiście pasujący klimatem do całego królestwa. Zamek Uçhisar, położony na terenie miasta o tej samej nazwie, to imponująca, naturalna formacja skalna przypominająca fortecę. Położony na wysokości 1400 m zamek jest także najwyższym punktem całej Kapadocji. Pierwotnie miejscowa ludność ostrzegała stamtąd niższe rejony przed najeźdźcami. Dziś co prawda nie wszystkie pomieszczenia są dostępne do zwiedzania, ale wiele mieszkań połączonych ze sobą tunelami funkcjonuje dziś jako lofty do wynajęcia.
Podziemne miasta
Nie mniejszą popularnością wśród turystów odwiedzających Kapadocję cieszą się tutejsze podziemne miasta. Tymi najbardziej spektakularnymi są niewątpliwie Kaymakli i Derinkuyu, położone w pobliżu miasta Nevşehir, choć prawda jest taka, że podziemne miasteczka porozrzucane są po całym regionie. Ich zastosowanie było głównie obronne, a mieszkańcy ukrywali się tam przed atakami nieprzyjaciół. Jak się pewnie domyślacie, miasta stworzone pod powierzchnią kamieni chroniły też przed upałami. Takie nietypowe osady w pełni nadawały się do mieszkania, nawet przez kilka miesięcy. Wśród wąskich korytarzy do dziś zobaczyć można pozostałości po magazynach, kościołach, kuchniach, a nawet stajniach.
Najszersze ze wszystkich, miasto Kaymakli, ma aż 9 poziomów głębokości i może pomieścić kilka tysięcy osób żyjących tam przez długie miesiące. Tunel o długości prawie 9 km łączy Kaymakli i podziemne miasto Derinkuyu. To ostatnie z kolei uważane jest za najgłębsze w okolicy. Tylko wyobraźcie sobie, że jego 20 podziemnych poziomów mogło pomieścić do 10 000 chroniących się tam osób.
Park Narodowy Göreme
Ten Park Narodowy to tak naprawdę skansen na świeżym powietrzu, który w 1985 roku wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Prawdopodobnie już od tamtego czasu oczarowuje wszystkich odwiedzających go gości. A ich serca zaskarbia sobie przede wszystkim zachowanymi we wnętrzach kościołów freskami. Do zwiedzania udostępnionych jest kilkanaście świątyń. Do najsłynniejszych z nich należą kościół Santa Barbara ozdobiony motywami geometrycznymi i zwierzęcymi, kościół Węża z freskiem przedstawiającym smoka, czy kościół Tokalı z dekoracją z importowanego kamienia lapis lazuli.
Gwiazdą tego obszaru jest jednak tak zwany Ciemny Kościół. Jak łatwo się domyślić, jego nazwa nawiązuje do bardzo małej ilości światła wpadającego do jego wnętrza. I to właśnie brak zbytniej ekspozycji na światło sprawił, że do dziś kościół zachował freski w niezwykłym stanie. Mało kto wierzy, że żywe, imponujące obrazy z Biblii mają blisko tysiąc lat.
Zelve
Zelve to kolejny skansen i kolejny obszar słynący ze skalnych kościołów. Te jednak pozbawione są jakichkolwiek fresków. Podejrzewa się, że powodem ich surowego wystroju były wierzenia mieszkańców tej doliny, którzy byli przeciwni ikonografii. Jeśli chodzi o stan zachowania kościołów i mieszkań, ten obszar niestety nie dorównuje do pięt innym zakątkom Kapadocji. Za to sam teren w dolinie Zelve jest znacznie bardziej imponujący. Stąd też jest to idealne miejsce do podziwiania dzikiej przyrody i zaskakującego, niemal marsjańskiego krajobrazu.
Dolina Wyobraźni
Dolina Devrent, bo taka jest oficjalna nazwa Doliny Wyobraźni, to opustoszała dolina słynąca nie z jaskiń czy kościołów wykutych w skałach, a niezwykle fantazyjnych formacji skalnych. Czasem aż trudno uwierzyć, że wyrastające w dolinie stożki to dzieło natury, a nie stworzone przez człowieka rzeźby. Niektóre z nich mają kształt zwierząt, inne przedstawiają całe scenki, ale najpopularniejszym z nich są tak zwane „Trzy Piękności”, kominy przypominające ojca, matkę i dziecko.
Pozostałe doliny Kapadocji
Obok Doliny Wyobraźni trzeba wymienić też inne doliny, równie popularne wśród zwiedzających, choć z zupełnie innych przyczyn. Dolina Gołębi utożsamiana jest z jedną z najpiękniejszych i najpopularniejszych ścieżek spacerowych po Kapadocji. Trasa biegnąca przez 4 km, prowadząca z miasta Uçhisar do Göreme, biegnie przez teren nazwany na cześć licznych domów dla gołębi, które od czasów starożytnych były wycinane w miękkim tufie. Wędrówka tunelami i wąwozami przy akompaniamencie trzepotu gołębich skrzydeł to atrakcja zdecydowanie warta Waszego czasu.
Dolina Róż wbrew pozorom nie jest miejscem, w którym zabrać się trzeba za szukanie kwitnących kwiatów. Ta malownicza nizina zaskakuje za to czymś innym, a mianowicie tajemniczą, różową poświatą, która spowija to miejsce podczas wschodu i zachodu słońca. Połączona jest ona z kolejnym zaskakującym obszarem, Czerwoną Doliną, składającą się w większości z brunatnych i ceglanych skał.
A jeśli z Kapadocji chcecie wrócić z najbardziej kontrowersyjnymi zdjęciami, na Waszej trasie musi znaleźć się Dolina Miłości. Ta oprócz oszałamiającego piękna przyrody i dużego znaczenia kulturowego znana jest przede wszystkim z naturalnych skał o wzbudzającym zaskoczenie, fallicznym kształcie.
Lot balonem nad Kapadocją
Możemy rozmawiać o najpopularniejszych formacjach skalnych, świątyniach czy jaskiniach, ale wszystkie te widoki pod względem popularności bije na głowę obraz unoszących się nad skalnym miastem, kolorowych balonów na ogrzane powietrze. O locie balonem i odkryciu pięknych krajobrazów z zupełnie innej perspektywy marzy zapewne każdy, kto wakacje spędza w bajkowej Kapadocji. I nie jest to marzenie trudne do spełnienia, o ile pamiętać będziecie o kilku rzeczach.
Wszystkie loty balonem odbywają się o wschodzie słońca, kiedy na zwykle rozgrzanym terenie panuje jeszcze chłód. Oznacza to, że niezależnie od tego czy chcecie zobaczyć tę krainę z lotu ptaka czy uchwycić dziesiątki balonów w obiektyw aparatu, na miejscu będziecie musieli być między godziną 5 a 7 rano, w zależności od pory roku. Prawdopodobnie nie każdemu uśmiechają się takie godziny pobudki, szczególnie będąc na wakacjach, ale uwierzcie, klimat jaki nadaje temu miejscu wschodzące słońce jest wart nawet nieprzespanej nocy.
WARTO WIEDZIEĆ: Rezerwując lot zawsze bądźcie przygotowani na możliwość jego odwołania ze względu na warunki pogodowe. Nie jest to zależne ani od uczestników ani organizatorów, a niestety czasem się to zdarza.
Być może zastanawiacie się ile kosztuje lot balonem w tym miejscu. Ceny wahają się tak naprawdę od 80 do ponad 300 euro. Wszystko zależy od pory roku i wybranego przez Was wariantu. Przede wszystkim atrakcję najlepiej jest zarezerwować z wyprzedzeniem przez internet (pomoże Wam w tym serwis GetYourGuide). Taki sposób zakupu równa się często z korzystniejszą ceną, ale przede wszystkim – to gwarancja Waszego lotu. Przybywając na miejsce bez żadnej rezerwacji, można szukać wolnych miejsc, ale nie jest łatwo je znaleźć. Przy wykupie lotu balonem zwróćcie też uwagę na długość lotu, ilość osób na pokładzie, ubezpieczenie czy transfer z hotelu, jeśli takiego potrzebujecie.
Jak doświadczyć Kapadocji?
A czym zaskoczy Was Kapadocja oprócz balonów i widoków jak z innej planety? Jest w czym wybierać. Jedną z najpopularniejszych atrakcji uwielbianych przez turystów jest tak zwany wieczór turecki, czy wieczór kapadocki. Pod tą nazwą kryje się spektakl organizowany o zmroku, odbywający się w jaskiniach wykutych w wulkanicznych skałach. To okazja, by przy specjalnym, lokalnym poczęstunku obejrzeć tradycyjne tańce wykonywane przez zawodowych tancerzy.
W Kapadocji zobaczycie też profesjonalny taniec brzucha albo skorzystacie z jeep safari, by pomknąć przez doliny tej krainy potężnymi pojazdami. A może przypadnie Wam do gustu nocleg w oryginalnej jaskini i śniadanie z widokiem na unoszące się w powietrzu balony? Oryginalne hotele i noclegi możecie znaleźć chociażby na tej stronie.
WARTO WIEDZIEĆ: Będąc w okolicy zajrzyjcie też do miasteczka Avanos, słynącego z tradycji garncarstwa. Tam nie tylko znajdziecie wartościowe pamiątki, ale także spróbujecie swoich sił jako rzemieślnicy.
Zwiedzanie Kapadocji
Kapadocja to region, który zapewne większość turystów w Turcji wpisuje na swoją listę miejsc do zobaczenia. A może raczej doświadczenia, bo wypad do tego miejsca to nie tylko uciecha dla oka, a prawdziwa lekcja kultury. Do skalnego miasta dostać się możecie samolotem (korzystając z lotniska Nevsehir Kapadokya Airport albo Kayseri Erkilet), autem, np. wypożyczonym na RentalCars (to najlepsza opcja jeśli marzycie odkryć klimatyczne zakątki Kapadocji na własną rękę), a jeśli korzystacie z wakacji zorganizowanych, do skalnej doliny na pewno będzie mogli wykupić wycieczkę fakultatywną.
W sezonie wakacyjnym w całej Turcji jest naprawdę gorąco. Odczuwalna temperatura dodatkowo wzrasta w regionach pozbawionych dostępu do zbiorników wodnych, takich jak Kapadocja. Planując wycieczkę, weźcie więc pod uwagę nie tylko wygodne obuwie, ale także odpowiedni ubiór, krem z filtrem, czapkę i zapas wody. Jeśli natomiast wybieracie się na lot balonem, spakujcie koniecznie długie spodnie. Temperatury nocą wręcz drastycznie spadają, szczególnie poza letnim okresem.
