Ile razy słyszeliście o tym, jak zniewalającym zjawiskiem jest zorza polarna? Finlandia pomoże Wam przekonać się na własne oczy, że to stwierdzenie wcale nie jest przesadą. Oczywiście tylko jeśli będziecie wiedzieć gdzie ten fenomen można odnaleźć.
Zorza polarna to zjawisko świetlne objawiające się jako kolorowe rozbłyski na niebie. Wie o tym zapewne każdy. Ale nie każdy wie, że spowodowane jest ono tak zwanym wiatrem słonecznym, uderzającym w ziemską magnetosferę. Mało kto słyszał też o tym, że według fińskich wierzeń zorza polarna powstaje, kiedy biegnący po arktycznym krajobrazie mityczny lis ociera swoim ogonem o góry, czubki drzew czy taflę wody. To wtedy wytwarzają się iskry docierające na niebo i widoczne pod postacią kolorowych, tańczących smug. Czytajcie dalej, a przekonacie się, jakie finlandzkie kierunki wybiera najczęściej ten magiczny lis.
Jakie warunki lubi zorza polarna?
Zorza polarna pojawia się najczęściej w pobliżu i powyżej koła podbiegunowego. Podczas gdy w południowej Finlandii jest ona widoczna tylko przez około 15 nocy w roku, na północy pojawia się średnio co drugą noc. To dlatego najpopularniejszym regionem do jej obserwacji w Finlandii jest północny region Laponii. Wybierając się właśnie tam, wystarczy cierpliwie czekać na bezchmurne, czyste i rozgwieżdżone niebo, a szanse na zobaczenie świateł będą całkiem duże. Warto też zaplanować pobyt w jednym z miejsc szczególnie słynących z organizacji polowań na zorzę. Niektóre z nich znajdziesz poniżej.
Rovaniemi – Stolica magicznej Laponii
Najpopularniejszym wyborem wśród turystów pragnących odkryć Laponię jest Rovaniemi. Nie tylko dlatego, że to stolica tego regionu Finlandii, ale przede wszystkim dlatego, że miasto to uważane jest za oficjalną siedzibę Świętego Mikołaja. Samo Rovaniemi zachwyci Was luźną, studencką atmosferą, a dzięki funkcjonującym tam muzeom pozwoli Wam dowiedzieć się dużo więcej o arktycznym klimacie. W pobliskiej Wiosce Świętego Mikołaja kupicie natomiast wyjątkowe pamiątki, zobaczycie jak pracują elfy, a nawet zdobędziecie certyfikat przejścia koła podbiegunowego. A co z zorzą polarną?
W samym pełnym życia i rozświetlonym nocą centrum Rovaniemi ciężko będzie zobaczyć zorze polarne, ale wystarczy nieco oddalić się od miasta (zobacz noclegi) i przy dobrych wiatrach na bezchmurnym niebie prawdopodobnie zaobserwujecie tańczące światła. Dodatkowo z miasta organizowanych jest mnóstwo wypadów do pobliskich lasów czy punktów widokowych, gdzie można bez reszty oddać się obserwacji nieba. Takie wyjazdy w zależności od preferencji mają różną długość i często łączone są z ogniskiem albo odbywają się w towarzystwie profesjonalnych fotografów, którzy pomagają uwiecznić kolory nieba na niezwykłych zdjęciach. Wiele takich wycieczek znajdziesz np. w serwisie GetYourGuide.
Ylläs
Jednym z najlepszych miejsc na obserwację zorzy polarnej w Finlandii jest górzysty region Ylläs, rozciągający się między miasteczkami Äkäslompolo i Ylläsjärvi. Tam niekoniecznie będziecie zmuszeni do organizowania dalekich wypraw, bo kolorowe niebo przy odrobinie szczęścia zobaczycie z podwórka własnego apartamentu. Jest to możliwe przede wszystkim dlatego, że z myślą o obserwatorach nocnego nieba latarnie uliczne są wyłączane od października do marca o godzinie 22:00. A jeśli zależy Wam na świetnych zdjęciach możecie oczywiście wybrać się na nocny spacer do bardziej otwartych miejsc, jak pobliskie wzgórza czy jeziora.
Ylläs szczególnie przypadnie do gustu tym, którzy polowanie na zorzę chcą połączyć z narciarstwem, bo to właśnie tam znajduje się jeden z największych stoków narciarskich w Finlandii o najdłuższych trasach zjazdowych. Nieopodal znajduje się także trzeci największy Park Narodowy w Finlandii, Pallas-Yllästunturi, w którym popularną atrakcją jest narciarstwo biegowe. A jeśli do Laponii wybieracie się w środku zimy i szukacie niecodziennych doświadczeń, weźcie pod uwagę noc spędzoną w lodowym pokoju w wiosce Snow Village. Te i inne ciekawe noclegi w Ylläs, znajdziesz m.in. w serwisie Booking.com.
Ivalo, Inari i Saariselkä
To trzy miasteczka najczęściej wybierane przez turystów docierających na lotnisko Ivalo. Obszar położony setki kilometrów za kołem podbiegunowym sprawdzi się świetnie jako miejsce obserwacji najpopularniejszego zjawiska Laponii. Ale nie tylko. Ivalo zaskoczy Was spokojną atmosferą, a Saariselkä – atrakcjami oferowanymi przez położony najbardziej na północ finlandzki ośrodek narciarski. Natomiast położone tuż przy wielkim jeziorze o tej samej nazwie Inari pozwoli Wam zapoznać się bliżej z kulturą ludu Sami dzięki centrum kultury Sajos. To także jedno z wielu miejsc w Finlandii, gdzie spróbować warto popularnego unoszenia się na tafli lodowatej wody, w specjalnym, komfortowym kombinezonie.
Sprawdź noclegi w: Ivalo, Inari i Saariselkä.
Levi
To niewielkie, turystyczne miasteczko (zobacz noclegi) stworzone wokół stoku narciarskiego o tej samej nazwie, a jednocześnie ośrodek, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Oprócz nart i polowania na zorzę na turystów czekają tam takie atrakcje jak nocna wyprawa na rakietach śnieżnych czy przejażdżki skuterami śnieżnymi. Jeśli chcecie temu miejscu przyjrzeć się bliżej, ale nie macie ochoty zatrzymywać się w wyjątkowo turystycznym otoczeniu, zakwaterowania poszukać możecie w pobliskiej wiosce Sirkka (zobacz noclegi), albo nieco dalej położonym miasteczku Kittilä (zobacz noclegi).
Kemi
Jeśli chcecie, by podczas podróży po Laponii zaskoczyło Was coś więcej niż tylko zorza polarna to spróbujcie wizyty w Kemi (zobacz noclegi). Może i to portowe miasteczko nie leży tak daleko na północ jak pozostałe pozycje z tej listy, ale wystarczy krótki spacer na niewielkie wzgórze, by mieć równie duże szanse na zobaczenie kolorów na niebie. A dodatkowo odwiedzić tam możecie Park Narodowy Zatoki Bothnian ze starymi chatami rybackimi, a także zobaczyć największy na świecie śnieżny zamek budowany co roku zgodnie z różnymi stylami architektonicznymi. Wyjątkową atrakcją Kemi jest także rejs lodołamaczem i możliwość pływania w Oceanie Arktycznym.
Kilpisjärvi
W Kilpisjärvi łatwo się zakochać i to nie tylko nocą, kiedy niebo często skrzy się na kolorowo. To miasteczko kochane przez miłośników trekkingu i ogólnie pojętej aktywności fizycznej. Krajobraz będący połączeniem wszechobecnych jezior i arktycznych, wysokich wzgórz po prostu zwali Was z nóg. Nie bez powodu to jeden z ulubionych regionów wypoczynkowych Finlandczyków. Bez problemu zaobserwujecie tu dzikie stada reniferów, a także dotrzecie do wyjątkowego punktu, w którym spotykają się granice trzech państw – Finlandii, Szwecji i Norwegii. Co więcej w Kilpisjärvi można zobaczyć nie tylko zorzę polarną, ale także inne wyjątkowe zjawisko – noc polarną. Zobacz noclegi w Kilpisjärvi
Enontekiö
Ta mała wioska w północno-zachodniej części Finlandii jest jednym z najlepszych miejsc na świecie do oglądania zorzy polarnej. Nie dość, że miejscowość położona jest z dala od większych miast i pozbawiona zbędnego zanieczyszczenia światłem, to oferuje dodatkowo wiele typów zakwaterowań przyjaznych dla polujących na zorze. Wynajmiecie tam prywatne, przeszklone kabiny przystosowane do obserwacji nieba albo apartamenty, w których obsługa hotelowa zbudzi Was, jeśli na horyzoncie pojawią się kolorowe światła. Enontekiö to ciekawe miejsce do fotografowania nie tylko zorzy, ale także wyjątkowo różnorodnego krajobrazu, bo kraina roztaczająca się wokół miasta pełna jest dolin, równin, gór i lasów.
Utsjoki
Jeśli jesteście gotowi, by poznać Laponię w jej najbardziej autentycznym wydaniu, wybierzcie Utsjoki, jedno z najbardziej wysuniętych na północ miasteczek tego regionu. Leżące na granicy z Norwegią miasto znane jest nie tylko jako idealne miejsce do uchwycenia w obiektyw aparatu zorzy polarnej. To także punkt obowiązkowy dla wszystkich tych, którzy z bliska chcą się przyjrzeć dzikiej naturze północnej Finlandii, doświadczyć zjawiska nocy polarnej albo z łatwością zaobserwować dzikie renifery pasące się na pobliskich polanach. Utsjoki to także jedyna miejscowość, w której większość wciąż stanowią Saami, rdzenna ludność Laponii. Zobacz noclegi w Utsjoki
Renifery – Stali mieszkańcy Laponii
Wiele turystycznych miast oferuje przyjezdnym obserwację zorzy podczas przejażdżki na saniach ciągniętych przez renifery. Taka egzotyczna atrakcja może brzmieć kusząco, ale pamiętajcie, by na pierwszym miejscu postawić dobro zwierząt. Na terenie Laponii bardzo łatwo jest spostrzec pasące się dziko na polanach stada reniferów, więc by mieć szansę je zaobserwować wcale nie trzeba wybierać przejażdżki saniami. Lepiej zamienić je na skutery śnieżne.
A jeśli dzika fauna Finlandii to Wasz główny punkt zainteresowania, możecie zajrzeć do położonego na północ od Rovaniemi parku Ranua Wildlife Park. To miejsce, w którym blisko 50 arktycznych gatunków zamieszkuje swoje naturalne środowisko, będąc jednocześnie chronionym przed szkodliwymi dla nich skutkami globalnego ocieplenia.
Najlepszy czas na zorzę polarną
Równie ważnym co wybór miejsca jest wybór odpowiedniego czasu. I o ile jasne jest, że nocne wycieczki należy planować na godziny od 22 do 2 w nocy, o tyle decyzja dotycząca terminu nie jest tak łatwa. Polowanie na zorzę będzie bardzo trudne jeśli na podbój dalekiej północy wybierzecie się w miesiącach letnich. Nie dlatego, że światła nie tańczą wtedy na niebie, ale w okolicach koła podbiegunowego panują wówczas białe noce, przez co kolory nie są widoczne. Zobaczenie zorzy polarnej jest najbardziej prawdopodobne między równonocą jesienną i wiosenną, czyli między 21 września a 21 marca.
Podczas gdy to surowa zima jest najpopularniejszym okresem wycieczek na północ Skandynawii i to ona kojarzona jest z tym popularnym zjawiskiem, to właśnie koniec września i początek marca są najbardziej aktywnymi porami zorzy polarnej. Wtedy statystycznie rzecz ujmując, kolorowe niebo widoczne jest co drugą noc. Noce są wtedy najciemniejsze, brak intensywnych opadów śniegu oznacza mniejsze zachmurzenie, a mrozy nie doskwierają tak bardzo podczas godzin spędzonych na obserwacji nieba.
Ale czy zimowa wyprawa w poszukiwaniu zorzy polarnej to całkiem zły pomysł? Nie do końca. Co prawda zarówno większe zachmurzenie jak i ujemne temperatury mogą wystawić Waszą cierpliwość na próbę, ale długie zimowe noce pozwalają na dłuższe obserwacje, a mróz sprzyja bardziej widowiskowym spektaklom świateł. Co więcej, zima to najlepszy czas, by skorzystać z atrakcji nieodłącznie związanych ze śniegiem, takich jak narciarstwo czy wyprawy na rakietach śnieżnych.
Garść dodatkowych wskazówek
Jak rozpocząć wyprawę w poszukiwaniu zorzy polarnej? Przede wszystkim wybrać interesujące Was miejsce i sprawdzić pobliskie lotniska. Na terenie Laponii znajduje się kilka portów lotniskowych, jak ten w mieście Kittilä, Ivalo czy Enontekiö, ale tym największym jest lotnisko w Rovaniemi. Ze stolicy Laponii do innych części regionu bez problemu dotrzecie transportem publicznym. Jeśli jednak marzy Wam się prawdziwa eksploracja północy, weźcie pod uwagę wypożyczenie samochodu (np. za pośrednictwem tej strony), który będzie kluczem do Waszej niezależności.
Nawet jeśli do Finlandii wybierzecie się w szczycie sezonu zorzy, nikt nie zagwarantuje Wam, że ją zobaczycie. Jest jednak kilka trików, które pomogą Wam dokładniej ocenić sytuację i zwiększyć szansę na pomyślne polowanie. Śledząc na bieżąco pogodę w dokładnym miejscu planowanej obserwacji, przygotujecie się na ewentualne zachmurzenie czy opady, które niestety uniemożliwiają cieszenie się spektaklem świateł.
Pomocne będzie też monitorowanie tak zwanej pogody kosmicznej, udostępnianej na przykład na stronie Fińskiego Instytutu Meteorologicznego. Niewiele osób wie także o istnieniu specjalnych aplikacji czy alertów, które powiadamiać mają o widocznych na niebie tańczących wstęgach światła.
Będąc na miejscu, możecie zorganizować wypady na własną rękę albo zdać się na doświadczenie specjalistów, którzy wiedzą kiedy i gdzie panują najlepsze warunki do obserwacji nieba. Co więcej, zorganizowane wycieczki zajmują się zwykle transportem i pozwalają połączyć to widowisko z jazdą na skuterach, pływaniem w arktycznych jeziorach czy lekcją fotografii. Jeśli to właśnie taka forma wyjazdu odpowiada Waszym potrzebom, zajrzyjcie na stronę GetYourGuide, na której zarezerwujecie wiele tego typu aktywności w większości lokalizacji wspomnianych w tym artykule.
Informacje praktyczne
- Bilety na wycieczki z obserwacją zorzy polarnej w Finlandii warto zarezerwować z wyprzedzeniem. Do wyboru jest wiele wycieczek z doświadczonymi przewodnikami, którzy pokażą Ci najciekawsze miejsca, odpowiedzą na pytania i zdradzą ciekawostki związane z odwiedzanymi rejonami.
- Rezerwuj wycieczkę na GetYourGuide
