Dawniej na tę górę nieśmiało patrzono jedynie z dołu, bo strach o wywołanie gniewu Zeusa paraliżował mieszkańców okolic i wszelkich przybyszów. Dziś na jej wierzchołek może wejść prawie każdy śmiertelnik chcący poczuć się jak jeden z greckich bogów.
Góra Olimp to najwyższy masyw górski w całej Grecji. Jego najwyższy szczyt, Mitikas, wznosi się na wysokość ponad 2900 m n.p.m. Masyw położony jest w północno-wschodniej części kraju, w odległości 263 km od Aten i 78 km od Salonik, i zdecydowanie dominuje nad okolicą. Nic więc dziwnego, że od tysięcy lat ludzie darzyli go ogromnym szacunkiem, łącząc jego krajobraz z mitologicznymi, boskimi władcami starożytności.
Park Narodowy Góry Olimp
Górski masyw w dużej mierze składa się z miękkich skał wapiennych, dlatego woda i inne opady atmosferyczne z łatwością wyrzeźbiły obecny teren Olimpu. W ten sposób powstały głębokie wąwozy, wzniesione płaskowyże i gładkie zbocza z postrzępionymi szczytami. Tak unikalne środowisko stało się świetnym schronieniem dla wielu gatunków flory i fauny. Zauważyć tu można ponad 1700 gatunków roślin, z czego ponad 20 endemicznych. Dominującym gatunkiem leśnym jest sosna, a powyżej jej skupisk królują alpejskie doliny.
Nie można też zapomnieć o mieszkających w tym miejscu zwierzętach. Przede wszystkim są to ssaki, ptaki i gady. Duża koncentracja rzadkich roślin i zwierząt sprawiła, że współcześni Grecy nie mieli innego wyboru, jak ogłosić te okolice pierwszym parkiem narodowym. Ale to nie wszystko, bo region ten w 1981 roku został także ogłoszony rezerwatem biosfery przez samo UNESCO.
Mitologiczna góra bogów
Olimp kojarzymy jednak przede wszystkim jako legendarną górę, będącą domem 12 bogów i bogiń, którzy rządzili starożytnym kosmosem. Na czele Olimpu stał oczywiście mitologiczny Zeus, król bogów, ale towarzyszył mu cały boski orszak bóstw, między innymi Afrodyta, Apollo, Atena, Hera czy Posejdon. To właśnie masyw Olimpu był miejscem organizacji hucznych przyjęć, na których serwowano słynną ambrozję popijaną nektarem. Rezydencja w chmurach gościła też bogów podczas zebrań, debat i obrad, na których decydowano o losach śmiertelników.
Spowity tajemnicą Olimp budził ogromny respekt i był uważany za niedostępny dla ludzi. Według legendy jakiekolwiek próby zdobycia góry skończyć się mogły śmiercią śmiałków. Mimo to nie wszyscy odwracali wzrok z lękiem – majestatyczne wierzchołki stały się pomostem między światem boskim a ludzkim i namacalnym symbolem religijnych przekonań. To dlatego pielgrzymi z różnych zakątków Hellady przybywali do stóp góry, by oddać cześć bogom i prosić o opiekę i przychylność niebios.
Olimp i jego późniejsze znaczenie
Po upadku politeizmu w Grecji Olimp nadal miał ogromne znaczenie religijne i duchowe. W epoce bizantyjskiej w pobliżu góry budowano wiele kościołów i klasztorów, które w wielu przypadkach były celem podróży chrześcijan. Dodatkowo zaciszne doliny i jaskinie Olimpu były świetnym wyborem dla pustelników i mnichów, którzy odnaleźli w tych miejscach samotność i warunki doskonałe do modlitwy. To dzięki temu dziś zwiedzić możecie na przykład klasztor Agios Dionysios, znajdujący się w sercu wąwozu Enipeas.
Wartość góry zaczęła jednak wykraczać znacznie poza symbol religijny. Stała się ona ważnym geograficznie punktem orientacyjnym. W czasach rozkwitu Cesarstwa Bizantyjskiego służyła też jako naturalna granica między regionami i odgrywała dużą rolę w obronie wojskowej i zarządzaniu terytorialnym, ponieważ zbocza Olimpu usiano fortami i punktami obserwacyjnymi.
Aktywne przygody na Olimpie
Dziś natomiast Olimp jest przede wszystkim symbolem naturalnego piękna Grecji i atrakcją turystyczną dla tych, którzy plażę chętnie zamieniają na aktywny wypoczynek. Opcji na wypełnienie czasu jest dużo więcej niż oczywiste spacery górskimi szlakami.
W parku narodowym można przykładowo uprawiać canyoning czy rafting, czyli pełne adrenaliny pokonywanie rzek i wzniesień. Nie brak też miejsc do uprawiania kolarstwa górskiego czy jeep safari. W wyznaczonych miejscach masywu górskiego można spróbować nawet wspinaczki skałkowej (oczywiście pod bacznym okiem specjalisty i z użyciem odpowiedniego sprzętu). Zimą działa tu też stacja narciarska. Jeśli jednak to, co wzywa Was najbardziej to zdobywanie szczytów, to poniżej znajdziecie sporo wskazówek, które ułatwią Wam wyprawę.
Jak zdobyć Olimp?
Prawdopodobnie niejeden miłośnik trekkingu i górskich wycieczek marzy o tym, by zdobyć górę bogów. Popularne wśród turystów są wspinaczki na szczyt Skala znajdujący się na wysokości 2866 m n.p.m., Stefani (2909 m n.p.m.) lub Skolio (2911 m n.p.m.), ale ci najbardziej zawzięci prawdopodobnie będą chcieli zdobyć sam szczyt Mitikas, czyli najwyższy z nich. Jak to zrobić?
Na samą górę prowadzi kilka szlaków, ale tym zdecydowanie najpopularniejszym jest szlak czerwony. Wychodzi on z pobliskiej miejscowości Litochoro. Jeśli zależy Wam na oszczędności czasu trasę z Litochoro do Prioni możecie przebyć samochodem lub taksówką. Dalej już jednak nie pojedziecie żadnym transportem mechanicznym. Szlak prowadzący z Prioni do Schroniska Spilios Agapitos jest tym najłatwiejszym odcinkiem wspinaczki i przechodzi przez bardzo malownicze tereny, które warto podziwiać w swoim tempie i bez pośpiechu.
WARTO WIEDZIEĆ: Jeśli nie goni Was czas, warto przejść dystans z Litochoro do Prioni pieszo, przechodząc po drodze przez malowniczy wąwóz Enipeas. Szlak nie należy do najkrótszych, ma ponad 10 km, ale jeśli lubicie przeprawy dzikimi lasami, to ta ścieżka Was nie zawiedzie. Rzeka, drewniane mosty, naturalne baseny i tryskające strumienie sprawią, że sami nazwiecie to miejsce scenerią jak z bajki.
Z noclegiem czy bez?
Schronisko Spilios Agapitos będzie Waszym kolejnym „punktem kontrolnym”. Wielu wspinaczy decyduje się na nocleg w tym miejscu i jest to bardzo dobry pomysł. Nie dlatego, że zdobycie szczytu w jeden dzień jest niemożliwe (jest to jak najbardziej wykonalne). Są jednak powody dla których warto rozważyć podzielenie wspinaczki na dwa dni.
Po pierwsze dalsza wspinaczka mocno daje w kość, więc regeneracja sił może być potrzebna, by w pełni docenić piękno okolicy. To także świetna opcja by ewentualnie przeczekać niekorzystne warunki atmosferyczne. Poza tym każdy docierający na szczyt (niezależnie od tego który z nich jest Waszym celem) zechce spędzić tam długą chwilę, delektując się swoim sukcesem. Po co ryzykować, że gonić Was będzie zmrok?
Na sam szczyt
Niezależnie od tego czy zapach lokalnego wina i oliwy serwowanych w schronisku skusił Was czy nie, przyjdzie czas na kontynuację wspinaczki. Odcinek prowadzący na szczyt Skala nie należy do ekstremalnych. Jeśli chodzi o jego trudność, można go porównać do niższego szlaku prowadzącego do schroniska. Nieporównywalne są jednak krajobrazy. Tym razem trasa prowadzi przez otwarte tereny, oferując spektakularne widoki na okolicę.
Mało doświadczeni miłośnicy gór właśnie na szczycie Skala powinni skończyć wspinaczkę, bo dalej zaczynają się już prawdziwe schody. Dosłownie i w przenośni, bo szlak na najwyższy szczyt Olimpu wiedzie przez tak zwane Złe Schody (gr. Kaki Skala). To naturalne stopnie skalne bez zabezpieczeń czy łańcuchów ze szczelinami i z potężnym rozpraszaczem w postaci gigantycznej przepaści za Waszymi plecami. To odcinek jedynie dla osób o dobrej kondycji fizycznej, z doświadczeniem i bez lęku wysokości.
Wskazówki, przestrogi i uwagi
Wielu turystów zapomina o tym, że wędrówki po górach to nie przelewki. Swoją wakacyjną beztroskę okazują lekkim strojem, a w rezultacie – brakiem przygotowania. Dlatego pamiętajcie, by na wyprawę przygotować dużo wody, sporo przekąsek, ale przede wszystkim odpowiedni, najlepiej warstwowy strój, bo pogoda w górach potrafi być wyjątkowo nieprzewidywalna.
Koniecznością są też odpowiednie buty. Może nie są to Himalaje, ale stabilne buty, które zapewnią Wam dobrą przyczepność, wciąż będą niezbędne, by zdobyć którykolwiek ze szczytów greckiej siedziby bogów. Jeśli nie macie doświadczenia w tego typu trekkingu, to zaplanujcie tę wyprawę latem. Zimowe wędrówki są dużo bardziej wymagające, bo góra pokrywa się grubą warstwą śniegu i pojawia się ryzyko wystąpienia lawin.
I ostatnia rzecz: jeśli marzycie o trekkingu na górę, ale nie jesteście pewni swoich umiejętności, zawsze możecie wybrać się na wycieczkę pod okiem doświadczonego przewodnika. I wcale nie oznacza to, że musicie wspinać się w grupie, bo mnóstwo specjalistów wybiera się także w podróż z pojedynczymi turystami czy rodzinami. Takie towarzystwo nie tylko zwiększy Wasze poczucie bezpieczeństwa, ale także pozwoli Wam odkryć niejedną ciekawostkę dotyczącą tego terenu. Wiele tego typu indywidualnych wycieczek znajdziecie w serwisie GetYourGuide.
Jak dostać się do podnóża Olimpu?
Pozostaje jeszcze jedno pytanie: Jak właściwie dostać się na początek trasy? To zadanie nie powinno należeć do trudnych. Poruszając się po Grecji wynajętym samochodem, wystarczy, że wpiszecie w GPS Litochoro lub Prionia, a na miejscu bez problemu znajdziecie miejsca parkingowe.
WARTO WIEDZIEĆ: Samochód na wakacje możesz wynająć w serwisie RentalCars.
Wygodnym środkiem transportu będzie też pociąg, ale weźcie pod uwagę, że stacja kolejowa Litochoro nie znajduje się bezpośrednio na miejscu, a blisko 5 km od miejscowości, więc czeka Was dodatkowy przejazd taksówką albo ponadprogramowe kilometry pieszo. Z Meteorów, Salonik czy Aten do stóp góry bogów dotrzeć też można autobusem greckiego krajowego przewoźnika KTEL. Autobusy zabrać Was mogą bezpośrednio do Litochoro albo do miejscowości Katerini, skąd regularnie odjeżdżają busy do Litochoro.
A może wycieczki zorganizowane?
Organizowane są także gotowe wycieczki, które z Salonik czy Aten zabiorą Was na teren parku narodowego. Część z nich skupia się na trekkingu, inne oferują możliwość wspinaczki czy canyoningu, a jeszcze inne spacer po parku narodowym pozwolą połączyć z wizytą w pobliskim parku archeologicznym. Wszystkie tego typu wycieczki możecie kupić będąc już w Grecji, ale dużo łatwiej, szybciej i przyjemniej będzie zarezerwować je przez internet, za pośrednictwem tej strony.
Musicie jednak uważać i dokładnie czytać oferty takich wycieczek. Nieraz zdarza się, że widząc tytuł „Wycieczka na Olimp” spodziewacie się górskiej wyprawy na sam szczyt Mitikas czy którykolwiek z głównych szczytów, podczas gdy na miejscu okazuje się, że autokar zabiera Was do niskich partii parku narodowego, przewodnik przeprowadza przez wąwóz Enipeas albo zabiera jedynie na poziom górskiego schroniska. Zupełnie odwrotne niespodzianki też nie będą należały do najprzyjemniejszych. Dlatego spokojnie i bez pośpiechu zapoznajcie się z planem danej wycieczki, by rozczarowanie nie przyćmiło wspaniałych wrażeń z podróży.
Zbaczamy ze szlaku
Nawet nie myślcie o zbaczaniu z oznaczonych ścieżek podczas wspinaczki na szczyt góry. Natomiast obranie nieco rzadziej uczęszczanych tras w celu poznania parku narodowego i jego okolic w niekonwencjonalny sposób jest już jak najbardziej wskazane. Ten obszar pęka w szwach od wartych uwagi atrakcji.
Takimi są na przykład hipnotyzujące wioski i osady. Najpopularniejszą z nich jest wspomniane już wcześniej Litochoro, położone u podnóża góry. Historyczne miasteczko jest pełne drewnianych domków, charakterystycznych dla klasycznej macedońskiej architektury, które nadają temu miejscu sporo uroku. Jeśli jesteście gotowi oddalić się nieco od skalnego giganta to możecie też zajrzeć do wioski Katerini, czy nadmorskiego Platamon, którego nie można opuścić bez wizyty w średniowiecznym zamku spoglądającym na Morze Egejskie.
Ciekawym miejscem na zorganizowanie przystanku będzie też pewien park archeologiczny. Miasto Dion w pełni poświęcone było kultowi Zeusa i zamieszkiwane w okresie hellenistycznym i rzymskim. Dziś to muzeum na świeżym powietrzu, które pozwoli Wam spacerować po tych samych brukowanych uliczkach co starożytni Grecy. Zobaczyć tu można pozostałości dwóch teatrów, rzymskiego kompleksu łaźni, a także kilku ważnych sanktuariów. W pobliskim, współczesnym mieście Dion można też odwiedzić Muzeum Archeologiczne, gdzie przechowywane są rzeźby i wiele innych artefaktów z okresu hellenistycznego, takich jak monety, ceramika, kamienne przedmioty i figurki z brązu.
