Ten nieustannie szumiący gigant nie tylko łączy dwa kraje Ameryki Północnej, ale przede wszystkim hipnotyzuje swoją siłą, potęgą i majestatem każdego, kto staje w jego pobliżu.
Wodospad Niagara to niekwestionowana gwiazda Parku Stanowego Wodospadu Niagara, będącego najstarszym parkiem stanowym w USA. Ale leżący na granicy Kanady i Stanów Zjednoczonych wodospad jest dobrze znany nie tylko na jednym kontynencie. W końcu ten punkt na mapie, który od wieków zachwyca odwiedzających, to jeden z najbardziej ikonicznych i spektakularnych cudów natury na świecie.
Powstanie wodospadów
Ponad 12 000 lat temu okres tak zwanej epoki lodowcowej zaczął zbliżać się ku końcowi. Tym samym rozpoczął się także proces tworzenia najsłynniejszego wodospadu świata. To wtedy lód zaczął topnieć, a potężne masy wody utworzyły rzekę Niagara, która stopniowo zaczęła żłobić dolinę i ukształtowała wodospady. Początkowo kaskady znajdowały się w okolicy dzisiejszego miasta Lewiston w stanie Nowy Jork, ale siła erozji doprowadziła do ich przesunięcia o około 11 kilometrów na południe, wprost do miejsca, w którym znajdują się obecnie. I nie jest to prawdopodobnie koniec zmian w wyglądzie tych wodospadów, bo procesy kształtujące ten cud natury wciąż zaangażowane są w jego powolne formowanie.
Jak odkryto piękno i siłę Niagara Falls?
Prawdopodobnie pierwszymi szczęściarzami, którzy ujrzeli potęgę wodospadu Niagara byli rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej. Jednak jako pierwszego odkrywcę, który udokumentował istnienie tego wodnego kolosa uznaje się francuskiego księdza, ojca Louisa Hennepin. To on po swojej wyprawie w 1678 roku opublikował książkę, której treść zwróciła uwagę całej zachodniej części świata na tę naturalną perełkę Ameryki.
Od XIX wieku turyści mogli dostać się w pobliże kaskad koleją. A chętnych na taką wyprawę pojawiało się coraz więcej. Była to między innymi zasługa młodszego brat Napoleona Bonaparte, Jerome, który w 1804 roku przy wodospadzie Niagara spędził miesiąc miodowy ze swoją amerykańską narzeczoną. Twierdzi się, że nie tylko napędziło to turystykę w tamtych okolicach, ale także zapoczątkowało popularną do dziś tradycję spędzania podróży poślubnej właśnie wśród uroków tych potężnych wodospadów.
Źródło energii wodnej
Musiały minąć kolejne dziesięciolecia, by świat odkrył jeszcze jedno, bardziej praktyczne oblicze zapierających dech w piersiach kaskad. W 1895 roku właśnie przy tym wodospadzie otwarta została pierwsza na świecie stacja hydroelektryczna na dużą skalę. Wciąż wykorzystywała ona jednak system prądu stałego. Zmieniło się to już rok później, dzięki słynnemu inżynierowi, Nikoli Tesli. To on udowodnił, że przy użyciu swojego silnika prądu przemiennego jest w stanie przesłać energię elektryczną z Niagary do Buffalo w stanie Nowy Jork. Był to pierwszy na świecie przypadek, w którym sprzedano energię elektryczną jako towar, i to z elektrowni, która działa do dnia dzisiejszego.
WARTO WIEDZIEĆ: W chwili obecnej ten cud natury produkuje miliony kilowatów energii elektrycznej, którą dzielą się Stany Zjednoczone i Kanada. Tę energię generuje blisko połowa wody z wodospadu, która odprowadzana jest do zasilania trzech elektrowni wodnych działających przy Niagarze.
Struktura Wodospadu Niagara
Choć wiele osób najsłynniejszą kaskadę na świecie kojarzy przede wszystkim ze Stanami Zjednoczonymi, Niagara Falls jest tak właściwie dumą nie tylko jednego, a dwóch państw na kontynencie północnoamerykańskim. Położony na granicy Stanów Zjednoczonych i Kanady cud natury składa się z trzech oddzielnych wodospadów: kanadyjskiego Horseshoe Falls (Wodospad Podkowy), oraz sąsiadujących ze sobą, amerykańskich American Falls (Wodospad Amerykański) oraz Bridal Veil Falls (Wodospad Ślubny Welon).
Wodospad Niagara otoczony jest zabudową należącą do dwóch miast, które choć przynależą do różnych państw, dzielą jedną nazwę: Niagara Falls. Spływające w formie kaskad wody pochodzą z rzeki Niagara, łączącej jeziora Erie i Ontario. I choć mowa tutaj o jednym z najbardziej rozpoznawalnych naturalnych zjawisk na świecie, rzeka Niagara jest stosunkowo krótka, bo ma jedynie 58 km długości (dla porównania – Wisła liczy ponad 1000 km). Mimo to, siły wody, która pokonać musi prawie 100-metrową różnicę poziomów, nie da się zakwestionować.
Wodospady Niagara pod lupą
Największym i najbardziej imponującym z wodospadów jest leżący po kanadyjskiej stronie Horseshoe Falls. Rozciąga się on pomiędzy Terrapin Point na Goat Island i Table Rock w Kanadzie i ma charakterystyczny kształt podkowy, któremu zawdzięcza swoją nazwę. Wodospad Podkowa ma szerokość około 790 m, a spadająca z wysokości blisko 57 m woda uderza w podstawę wodospadu z siłą 2 509 ton. Horseshoe Falls transportuje aż 90% przepływającej wody z rzeki Niagara, czyli ponad 2 miliony litrów wody na sekundę!
Wyspę Luna, znajdującą się po amerykańskiej stronie rzeki, otaczają American Falls i najmniejszy z trzech, koronkowy wodospad Bridal Veil Falls. W ich przypadku woda spada z wysokości około 34 m, uderzając w taflę rzeki z siłą 280 ton. Są one znacznie mniejsze niż ich kanadyjski brat, ale wśród zwiedzających park turystów nie brak wcale takich, których to właśnie te wodospady oczarowały najbardziej.
Fauna i flora na obszarze Niagary
Miłośnikom przyrody region Niagara Falls ma do zaoferowania o wiele więcej niż same wodospady. Okolice kaskad są domem dla wielu ryb, w tym żyjącego w dolnym biegu rzeki Niagara, zagrożonego jesiotra jeziornego. Dość łatwo zaobserwować tam także różnorodne gatunki ptaków. Żyją tam zarówno chronione okazy, takie jak sokół wędrowny czy amerykański orzeł bielik, jak i bardziej pospolite gatunki mew i ptactwa wodnego.
Wąwóz rzeki Niagara jest także miejscem występowania 14 gatunków rzadkich roślin, niektórych także zagrożonych wyginięciem. Większość z nich występuje na terenie wyspy Goat Island. Jeszcze do niedawna spotkać tam można było 140 ze 170 drzew rodzimych dla zachodniego Nowego Jorku. Dziś całkowita liczba gatunków flory udokumentowanych na Koziej Wyspie wynosi nieco ponad 600.
Wyspa Kóz i pozostałe wyspy
Spora część zwiedzających zamiast płatnych, dodatkowych atrakcji, wybiera darmowe zwiedzanie parku, a takie nie może się odbyć bez wizyty na słynnych wyspach. Największą z nich jest Goat Island, czyli Wyspa Kóz, na której dziś kóz nie ma. Ale rzeczywiście nazwa wyspy odnosi się do zwierząt, które niegdyś hodował tam John Stedman, pierwotny właściciel części tych ziem. Dziś oprócz licznych szlaków, punktów widokowych i miejsc piknikowych, na wyspie możecie coś zjeść, kupić pamiątki i zaparkować auto. Znajduje się tam także zejście do Jaskini Wiatrów, ale główną atrakcją tego miejsca jest Terrapin Point, jeden z najbardziej obleganych, darmowych punktów widokowych na Horseshoe Falls.
Funkcję tarasu widokowego w całości pełni też wyspa Luna Island, oddzielająca wodospady American Falls i Bridal Veil Falls. To samo tyczy się wyjątkowych Wysp Trzech Sióstr, z których każda cechuje się innym mikroklimatem i ma swój własny charakter florystyczny. Trzy wyspy połączone są mostami, umożliwiającymi pieszym swobodne przejście i podziwianie wspaniałych widoków na szalejące bystrza z różnych perspektyw.
Atrakcje nad Wodospadem Niagara
Zarówno po kanadyjskiej jak i amerykańskiej stronie wodospadu zwiedzający znaleźć mogą dodatkowe atrakcje, które sprawią, że pobyt w tym miejscu będzie jeszcze bardziej niezapomniany.
Jaskinia Wiatrów
Dlaczego ta atrakcja jest jedną z najczęściej wybieranych przez turystów? Bo to okazja, by możliwie najbardziej zbliżyć się do jednego z wodospadów, Bridal Veil Fall. Taka przyjemność jest biletowana i rozpoczyna się w pawilonie The World Changed Here. To muzealna przestrzeń, która za pomocą materiałów audiowizualnych opowiada historię powstania parku i ważnych dla jego dziejów wydarzeń.
Spacer po pawilonie doprowadza gości do windy, która zabiera ich w dół klifu, wprost do wąwozu Niagara. A po wyjściu z windy otrzymują oni specjalne poncha i kierują się na drewniane kładki, które sprawiają, że woda spływająca wodospadem Bridal Veil znajduje się na wyciągnięcie ręki. I to dosłownie. Co więcej, najodważniejsi mogą udać się na najwyższy pokład, znany jako Hurricane Deck, aby całkowicie zamoczyć się w wodach kaskady.
CIEKAWOSTKA: W XIX wieku w miejscu dzisiejszych kładek istniała skalna struktura przypominająca jaskinię. Dzięki niej ludzie mogli obserwować wodospad, stojąc u jego podnóża. To właśnie stąd wzięła się nazwa „Jaskinia Wiatrów”, która dziś jest nieco myląca. Jaskinia zawaliła się na początku 1900 roku, ale nazwa przetrwała.
Rejs statkiem Maid of the Mist
Od 1846 roku dzięki statkowi Maid of the Mist przybywający do Niagara Falls turyści mogą usłyszeć ryk wodospadu z całkiem bliska. Dwupokładowa łódź wycieczkowa wyrusza spod Wieży Obserwacyjnej i pozwala swoim pasażerom zbliżyć się do potęgi wodospadu American Falls, zahaczając po drodze o basen wodospadu Horseshoe Falls. Przed wejściem na pokład każdy uczestnik wycieczki otrzymuje pamiątkowe ponczo, ale nawet ono nie uchroni nikogo przed unoszącą się przy wodospadzie gęstą mgłą. Jeśli rejsów szukacie po kanadyjskiej stronie rzeki, rozejrzyjcie się za statkiem Hornblower, który jest odpowiednikiem amerykańskiego Maid of the Mist.
CIEKAWOSTKA: Dla fanów kultowych, amerykańskich seriali widok dwupoziomowego statku zbliżającego się do kołtunów wzburzonej wody może być dziwnie znajomy. A to dlatego, że na pokładzie Maid of the Mist kręcono jedną z najbardziej zapadających w pamięć scen sitcomu „The Office” – ślub serialowych Jima i Pam.
Wieże obserwacyjne
A oto atrakcje, które jako jedyne zapewniają panoramiczny widok na wszystkie trzy wodospady Niagary. Amerykańska wieża obserwacyjna Niagara Falls pozwala zarówno zachwycać się niezakłóconym widokiem na dzikie kaskady, jak i zaobserwować wiele zamieszkujących ten obszar gatunków ptaków. Druga tego typu konstrukcja czeka na Was po kanadyjskiej stronie rzeki. Ale górująca ponad 200 metrów nad Wodospadem Podkowy wieża Skylon Tower oferuje nie tylko wejście do wewnętrznych i zewnętrznych obserwatoriów. Zjeść tam można także wyjątkowy posiłek z panoramicznym widokiem w obracającej się restauracji.
Panoramiczny przejazd wśród wodospadów
Park Stanowy Wodospadu Niagara wychodzi także naprzeciw osobom o ograniczonej sprawności ruchowej, a także tym, którzy nie czerpią przyjemności z długich przechadzek. Specjalny, panoramiczny wagonik pokaże Wam wszystkie wodospady, przewiezie w pobliżu wąwozu rzeki i zaprowadzi do najważniejszych punktów Wyspy Kóz. Wejście do pojazdu kosztuje tylko kilka dolarów, ale minus jest taki, że to atrakcja szczególnie popularna wśród turystów, więc na Wasze miejsce na pokładzie możecie się nieźle naczekać.
Pozostałe atrakcje
Lista atrakcji, z jakich skorzystać można podczas pobytu wśród wodospadów wciąż nie dobiegła końca. Szczypty adrenaliny dostarczy Wam możliwość zobaczenia Niagary z lotu ptaka, dzięki wycieczkom helikopterem nad terenem parku. Jeszcze więcej szaleństwa odnajdziecie po kanadyjskiej stronie rzeki, skąd wyruszyć możecie w innego rodzaju lot. Emocjonujący zjazd tyrolką pozwoli Wam osiągnąć prędkość ponad 70 km/h, podziwiając jednocześnie majestat Wodospadu Podkowy w całej jego okazałości.
Na tym samym brzegu rzeki skorzystacie z wycieczki znanej jako Journey Behind the Falls, która zabierze Was na wyjątkowy spacer specjalnymi tunelami, wykutymi na wysokości 38 m w skale za wodospadami. Taka 45 minutowa trasa to jedyna szansa, by zobaczyć Niagarę z mniej oczywistej, wewnętrznej strony. Wycieczka oprócz niecodziennej perspektywy zaoferuje Wam także szansę skorzystania z tarasów widokowych, znajdujących się bezpośrednio pod wodospadem.
Szlaki dla pieszych
Nie wszyscy być może wiedzą, że okolice wodospadów gotowe są na przyjęcie nie tylko poszukiwaczy wrażeń i zapalonych fotografów, ale także tych, którzy wakacji nie wyobrażają sobie bez długich spacerów. A takie można zorganizować nie tylko na terenie wysp, bo wokół rzeki znajduje się wiele miejsc idealnych na trekking w wyjątkowo urokliwym otoczeniu.
Szlaki turystyczne w wąwozie Niagara rozpoczynają się w Niagara Gorge Trailhead Center. Swój początek mają tutaj zarówno łatwe i przyjemne trasy, takie jak Great Gorge Scenic Overlook czy Shoreline Trail, jak i nieco bardziej wymagające ścieżki, takie jak 2,5-godzinny Devil’s Hole Rapids.
Jeśli szukacie prawdziwej przygody i wyzwań wybierzcie jednak Whirlpool Rapids. Ten szlak stromą dróżką zaprowadzi Was w dół wąwozu, by oczarować Was kolorami rzeki Niagara i wdziękiem parku Whirlpool State Park. Nawet najbardziej doświadczeni podróżnicy powinni tam jednak szczególnie uważać, bo silne prądy rzeki i śliskie skały, które trzeba pokonać na niektórych odcinkach trasy, mogą być wyjątkowo zdradliwe.
Kiedy odwiedzić Wodospady Niagara?
Park Stanowy Wodospadu Niagara jest otwarty 365 dni w roku, a wejście do parku i podziwianie wodospadu jest zawsze bezpłatne. Warto jednak wiedzieć, że w zależności od tego kiedy wybierzecie się w tamte okolice czeka na Was zupełnie inny spektakl. W ciągu dnia wodne kołtuny na pewno zobaczycie z większą dokładnością. Wtedy też bez problemu uchwycicie je w kadr aparatu. Natomiast każdego wieczora, dzięki kolorowym iluminacjom, zapalanym od zmierzchu do północy, wodospady zyskują zupełnie inną, magiczną atmosferę. Dodatkowo w niektóre weekendy na nocnym niebie można zobaczyć fajerwerki, przyciągające w tamte rejony jeszcze większe tłumy turystów.
A co z porami roku? Okresem najbardziej popularnym wśród turystów jest oczywiście lato. Tryskające wokół kropelki wody stanowią wtedy przyjemną ulgę od ciągłych upałów, a rejsowi statkiem bardzo ciężko jest się oprzeć. Jeśli jednak nie przepadacie za tłumami, wybierzcie wiosnę lub jesień. Park jest wtedy pełen kolorów, a pogoda wciąż pozwala na dobrą zabawę i korzystanie ze szlaków.
Zimą park zamienia się w lodową krainę czarów. To najlepszy okres, by zobaczyć niekonwencjonalną stronę wodospadu Niagara. Klasyczne atrakcje są wtedy co prawda zamykane, ale otwierają się nowe możliwości. W pobliżu uwięzionych wśród lodu kaskad przejdziecie się na śniegowych rakietach, a w Centrum Turystycznym ogrzejecie się przy gorącej czekoladzie.
Planowanie wycieczki
Ze względu na bardzo duże obłożenie, bilety do atrakcji organizowanych na terenie Parku Wodospadu Niagara najlepiej jest kupić na konkretną datę z wyprzedzeniem. Takiego zakupu możecie dokonać np. na tej stronie. Znajdziecie tam nie tylko bilety na statek Maid of the Mist czy do Jaskini Wiatrów. Zarezerwujecie też wycieczki na teren parku wyruszające z Toronto czy Nowego Jorku. Na miejscu możecie zaplanować czas we własnym zakresie albo skorzystać z zabawnej i edukacyjnej wycieczki z przewodnikiem, Beyond The View, dzięki której oprócz widoków poznacie też kluczowe wydarzenia z historii tego miejsca.
Są tacy, którzy wodospady chcą zobaczyć zarówno z perspektywy amerykańskiej jak i kanadyjskiej. I jest to oczywiście do zrobienia. Brzeg rzeki Niagara zmienicie, wchodząc na most Rainbow International Bridge. Pamiętajcie jednak, że przekraczacie w ten sposób granicę państw, a co za tym idzie musicie posiadać wszelkie potrzebne do wjazdu na teren kraju dokumenty. Strażnicy graniczni nie udzielają żadnych specjalnych ulg dla turystów, nawet jeśli ci zainteresowani są jedynie krótkim spacerem po drugiej stronie rzeki.
Informacje praktyczne
- Bilety na wycieczki do Wodospadów Niagara warto zarezerwować z wyprzedzeniem. Do wyboru jest wiele wycieczek z doświadczonymi przewodnikami, którzy pokażą Ci najciekawsze miejsca, odpowiedzą na pytania i zdradzą ciekawostki związane z odwiedzanymi rejonami.
- Rezerwuj wycieczkę na GetYourGuide
