Ten niezwykły kompleks pałacowy przez stulecia był świadkiem zarówno najważniejszych państwowych ceremonii jak i życia rodzinnego chińskich cesarzy. Dziś jako otoczone potężnymi murami muzeum pokazuje kolejnym pokoleniom skarby chińskiej kultury i odkrywa przed nimi sekrety dwóch chińskich dynastii.
Zakazane Miasto w Pekinie wbrew pozorom nie jest niebezpieczną dzielnicą czy strefą przeznaczoną dla danej grupy społecznej. To obszar leżący w samym sercu Pekinu i przypominający swego rodzaju mikromiasto. Dziś jest po prostu Muzeum Pałacowym, ale za czasów dynastii Ming i Qing była to siedziba władcy i centrum cesarskiego życia rodzinnego. Czym dawna rezydencja 24 cesarzy Chin zachwyca obecnie ponad 10 milionów turystów odwiedzających corocznie to miejsce?
Historia cesarskiej siedziby
Być może dziś nikt nie oglądałby w Pekinie zabytkowego kompleksu pałacowego gdyby nie cesarz Yongle z dynastii Ming. To on w 1406 roku nakazał rozpoczęcie budowy pałacu, znanego dziś jako Zakazane Miasto. Budowa trwała 14 lat, a do jej ukończenia potrzeba było około miliona robotników.
Tworząc tę przestrzeń, Yongle uczynił przysługę nie tylko sobie, ale i kolejnym zasiadającym na tronie Chin cesarzom. Władcy z dynastii Ming urzędowali w Zakazanym Mieście do 1644 roku. Zaraz potem Chiny stały się areną wojny domowej, podczas której zabudowa miasteczka w dużej mierze uległa zniszczeniu.
Wszelkie szkody odbudowała jednak dynastia Qing. Wyremontowali oni konstrukcje, a przy okazji zmienili większość nazw i wprowadzili drobne zmiany, dzięki którym kompleks pałacowy służył kolejnym 10 cesarzom z dynastii. Koniec Zakazanego Miasta jako siedziby władców i politycznego centrum Chin nastał w 1912 roku, wraz z abdykacją ostatniego cesarza. Zewnętrzną część miasta od razu udostępniono zwiedzającym, natomiast Dwór Wewnętrzny oglądać można było dopiero od 1924 roku. Rok później utworzono oficjalne Muzeum Pałacowe, a w 1987 roku Zakazane Miasto zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Skąd nazwa Zakazanego Miasta?
Tajemniczą nazwę temu miejscu nadali właściwie sami obywatele Chin. Wszem i wobec wiadomo było, że dostęp do wnętrza kompleksu pałacowego był wyjątkowo ograniczony. Nie miał do niego wstępu nikt oprócz cesarza, jego rodziny i tak zwanych eunuchów, czyli strażników. Dodatkowo bardzo surowo karane było jakiekolwiek nieautoryzowane wejście do pałacu. Groziło to zazwyczaj egzekucją, dlatego większość poddanych wybierała jednak podziwianie zabudowy z okolicznych wzgórz. To właśnie z tego powodu narodziła się zwyczajowa nazwa „Zakazane miasto”, która na długo przylgnęła do tego miejsca.
Obecnie Chińczycy najczęściej używają nazwy Gù Gōng, co przetłumaczyć można jako „Dawny Pałac” lub „Starożytny Pałac”. Jednak wciąż często słyszy się dawne określenie „Forbidden City”, prawdopodobnie głównie ze względu na chwytliwość tej nazwy. Bo jeśli pochwalicie się, że byliście w chińskim Zakazanym Mieście komuś, kto o tym miejscu niezbyt wiele słyszał, są duże szanse, że zdobędziecie jego pełną uwagę na dłuższy moment.
CIEKAWOSTKA: Co prawda dziś na spacer wśród budynków Zakazanego Miasta wybrać się może praktycznie każdy, ale pewna nutka niedostępności wciąż owiewa to miejsce. Od 1949 roku, czyli od kiedy Mao Zedong ogłosił powstanie powstanie Chińskiej Republiki Ludowej, jedynym zagranicznym przywódcą, który dostąpił zaszczytu uczestniczenia w oficjalnym spotkaniu na terenie Zakazanego Miasta był Donald Trump w 2017 roku.
Jak wygląda dawny pałac cesarski?
Chińskie centrum cesarskich rządów to ogromny system budynków. Wystarczy wyobrazić sobie, że północna brama oddalona jest od tej południowej o prawie kilometr. Mikromiasto otoczone jest murem obronnym i fosą, a wśród jego uliczek zliczyć można prawie 1000 pałaców i pawilonów. Jak głosi legenda, na terenie kompleksu powinno znajdować się także dokładnie 9 999 pokoi, choć faktycznie policzono ich tam nieco mniej. Liczbę pomieszczeń wciąż jednak podaje się w tysiącach, a przeważająca część z nich otwarta jest dla publiczności.
Ten imponujący kompleks budowli to największy drewniany pałacowy zespół architektoniczny na świecie. Każdy z postawionych tam budynków powstał zgodnie z zasadami tradycyjnej chińskiej architektury. Większość z nich utrzymana jest w szczęśliwych, według chińskich wierzeń, kolorach – złotym i czerwonym. Zarówno układ Zakazanego Miasta jak i sama konstrukcja każdego z obiektów odzwierciedlają tak istotną w chińskiej kulturze hierarchię. Znaczenie danego budynku można ocenić nie tylko na podstawie jego wielkości, ale także stylu dachu czy liczby umieszczonych na nim figurek.
Zwiedzanie Zakazanego Miasta
Teren Zakazanego Miasta jest na tyle duży, że spokojnie jest tam co robić przez cały dzień. Tak długa wycieczka pozwala turystom nie tylko we własnym tempie odkryć wszystkie dostępne do zwiedzania zakątki, ale także bez wychodzenia poza mury tego miejsca zjeść tradycyjne chińskie dania, wypić kawę czy zatrzymać się w sklepikach z pamiątkami albo księgarniach.
Większość zwiedzających decyduje się jednak zobaczyć dawny pałac cesarski, podążając najkrótszą trasą zwiedzania. Trwa ona mniej więcej dwie godziny i prowadzi wzdłuż głównej osi północ-południe. I choć taki spacer nie pozwala zobaczyć nawet połowy tego obszaru, przeprowadzi Was obok wszystkich najwspanialszych bram i pałaców. Przejdziecie przez imponującą, południową Bramę Wu, która służyła dawniej za tło dla cesarskich wystąpień i proklamacji oraz przekroczycie jeden z mostów biegnących nad Złotą Rzeką. A po minięciu pierwszego dziedzińca, staniecie w Bramie Najwyższej Harmonii prowadzącej wprost do Dworu Zewnętrznego.
Dwór Zewnętrzny
Dwór Zewnętrzny to administracyjne i ceremonialne centrum pałacu. Na dziedzińcu i w salach recepcyjnych odbywały się zarówno wszelkie ceremonie państwowe jak i rytuały religijne. Największym ze znajdujących się tam budynków jest Sala Najwyższej Harmonii. Przystrojona wzorami przedstawiającymi złote smoki i figurkami umieszczonymi na dachu była także najważniejszym punktem pałacu, bo to tam podczas oficjalnych ceremonii cesarz zasiadał na tronie. Istotnym budynkiem tej części Zakazanego Miasta jest też Sala Zachowania Harmonii, w której organizowano między innymi niektóre śluby, bankiety końcoworoczne czy uroczystości z okazji pełni księżyca.
Dwór Wewnętrzny
Brama Niebiańskiej Czystości to punkt, który oddzielał część ceremonialną od właściwego domu cesarza i jego rodziny. Wśród zabudowy Dworu Wewnętrznego najważniejszymi punktami są Pałac Niebiańskiej Czystości i Pałac Ziemskiego Spokoju. Pierwszy z nich do 1723 roku był miejscem pracy i odpoczynku cesarzy. I choć potem sypialnie władcy przeniesiono do innych pomieszczeń, wciąż załatwiano tam rutynowe sprawy rządowe i obchodzono niektóre rytuały. Pałac Ziemskiego Spokoju był natomiast w głównej mierze prywatną rezydencją cesarzowej.
Ogród Cesarski
Zwykle ostatnim miejscem, które zwiedza się przed opuszczeniem terenu dawnego pałacu jest piękny ogród, zaprojektowany jako miejsce relaksu dla rodziny cesarskiej. Wśród bujnej roślinności, małych stawów i rzeźb schowane są kolejne warte przystanku pawilony. Zobaczyć tam można zakątki, w których cesarze tworzyli swoją poezję, dawny budynek biblioteki, taoistyczną świątynię czy salę przystosowaną do oddawania czci Buddzie.
Niezliczone uliczki Zakazanego Miasta
Jeśli na spacer po Zakazanym Mieście macie więcej czasu, spróbujcie odejść od zatłoczonej centralnej osi. Warto wtedy zajrzeć między innymi do północno-wschodniego rogu kompleksu, zwanego Sektorem Spokojnej Długowieczności. To strefa, w której przebywały owdowiałe cesarzowe, emerytowani cesarze i wiele cesarskich konkubin. Zobaczyć tam można także wyjątkowy mur ze smoczą dekoracją. A tego typu zakamarków, którym warto poświęcić chwilę uwagi, w tym miejscu jest o wiele więcej.
Galerie i wystawy tymczasowe
Wśród pałacowych budynków organizowane są także wystawy tymczasowe, poświęcone zwykle różnym dziedzinom chińskiej sztuki i kultury. Ale nie wszystkie ekspozycje regularnie się zmieniają. W wielu pomieszczeniach znaleźć można różne galerie, wśród nich Galeria Mebli, z ponad 6000 rzadkimi elementami wystroju, Galeria Rzeźb czy Galeria Narzędzi Wojennych. Niektóre z nich są dodatkowo płatne, jak Sala Zegarów czy Galeria Skarbu, ale by zobaczyć skomplikowane zegary podarowane cesarzom Qing przez różnych europejskich przywódców czy biżuterię z jadeitu, pereł i szczerego złota, warto dopłacić kilka chińskich juanów.
Planowanie wizyty w Zakazanym Mieście
Najważniejsze o czym musicie pamiętać przed wizytą w Zakazanym Mieście to to, że na miejscu, w dniu planowanego przez Was wejścia nie zakupicie biletów. Trzeba je zarezerwować przez internet z wyprzedzeniem. Poza sezonem możecie to zrobić dzień wcześniej, ale w letnich miesiącach może to być nieco trudne, bo liczba sprzedawanych dziennie biletów jest ograniczona. Mając bilet elektroniczny wystarczy, że ustawicie się w kolejkę do kontroli bezpieczeństwa, a potem śmiało będziecie mogli przejść przez bramę wejściową.
Jako że wiele budynków w Zakazanym Mieście może wydawać się łudząco podobnych, najlepszym sposobem na zorganizowane zwiedzanie (oczywiście jeśli nie wybieracie wycieczki z przewodnikiem) jest poruszanie się mapą w ręku. Pomocne w zrozumieniu odwiedzanych przestrzeni będzie także wynajęcie audioprzewodnika. Wszystkie dostępne bilety wstępu znajdziecie na stronie GetYourGuide. Zorganizowane wycieczki często łączone są z wizytą na słynnym placu Tiananmen, który znajduje się w sąsiedztwie dawnego pałacu.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Zakazanego Miasta w Pekinie najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Ominie Cię wówczas ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: 4 Jingshan Front St, Dongcheng, Beijing, Chiny, 100009
- Kup bilety na GetYourGuide