Każdy spacer po centrum austriackiej stolicy zmusza turystów do wielu przystanków przy budynkach w zabytkowym stylu. Nie każdy z przechodniów bierze jednak pod uwagę, jak niezwykłe skarby skrywają wnętrza tych imponujących obiektów.
Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu (niem. Kunsthistorisches Museum Wien) to jedno z największych i najważniejszych muzeów zarówno w Austrii, jak i na całym świecie. Stojąca przy wiedeńskim placu Maria Theresien Platz instytucja chroni dzieła tak ważnych europejskich artystów jak Tycjan, Pieter Bruegel Starszy czy Velázquez. Drogocenne malowidła to jednak tylko niewielki procent imponujących zbiorów znajdujących się w posiadaniu muzeum. Spacer po korytarzach tego miejsca pokaże Wam cały wachlarz okazów, reprezentujących aż siedem tysiącleci – od starożytnego Egiptu po koniec XVIII wieku.
Historia i architektura muzeum
Początki Muzeum Historii Sztuki sięgają XVI wieku, kiedy to członkowie cesarskiego rodu Austrii zaczęli systematycznie kolekcjonować dzieła sztuki. W kolejnych stuleciach zbiory Habsburgów rosły w siłę, a ich zawartość stawała się coraz bardziej zróżnicowana i wartościowa. W XIX wieku kolekcja była już tak rozległa, że konieczne było stworzenie specjalnej instytucji, w której mogłyby być bezpiecznie przechowywane i prezentowane publiczności. I tak oto z inicjatywy cesarza Franciszka Józefa w 1871 roku rozpoczęto prace nad muzeum, a dokładnie dwadzieścia lat później, drzwi tej instytucji po raz pierwszy otworzyły się dla zwiedzających.
Muzeum powstało jako część wielkiego projektu urbanistycznego, w ramach którego planowano stworzenie grupy monumentalnych budowli, mających uczynić Wiedeń miastem jeszcze bardziej reprezentacyjnym. Projektem zarówno budynku Muzeum Historii Sztuki, jak i sąsiadującej z nim siedziby Muzeum Sztuki Naturalnej, zajęli się słynni architekci Gottfried Semper i Carl von Hasenauer. To dzięki ich inwencji dziś turyści zachwycają się tak bogatymi w detale wnętrzami.
Cała neorenesansowa konstrukcja miała przypominać coś pomiędzy wielkimi pałacami królewskimi, a antycznymi świątyniami. I wystarczy tylko krótkie spojrzenie na ten obiekt, by przekonać się, że zamysł ten udało się osiągnąć. Co więcej 60-metrowa centralna kopuła siedziby muzeum stanowi do dziś jeden z najbardziej charakterystycznych punktów panoramy Wiednia.
Najważniejsze kolekcje
Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu jest znane z niezwykłej różnorodności i bogactwa swoich kolekcji, które obejmują zarówno sztukę starożytną, jak i eksponaty przenoszące zwiedzających do czasów średniowiecza, renesansu czy baroku. Między innymi dzięki temu instytucja cieszy się tak dużym uznaniem, bo każdy z odwiedzających niezależnie od swoich zainteresowań znajdzie tam coś, na czym z chęcią zawiesi oko.
Kolekcja obrazów
Rozmowę o wyjątkowych kolekcjach przechowywanych na korytarzach Muzeum Historii Sztuki trzeba zacząć od tej najważniejszej. Galeria obrazów gromadzi znane na całym świecie dzieła mistrzów pędzla z całej Europy. To właśnie ona sprawia, że muzeum często nazywane jest mekką dla miłośników malarstwa renesansowego i barokowego. Wystawa dzięki różnorodnym dziełom pozwala zrozumieć główne nurty artystyczne rozwijające się w Europie od średniowiecza aż po wczesną nowożytność. Tycjan reprezentuje tam włoski renesans, Vermeer – holenderski Złoty Wiek, a Rubens i Rembrandt – szczytowy moment malarstwa barokowego.
Warto jednak wspomnieć kilka konkretnych dzieł, które szczególnie wzbogacają kolekcję obrazów. Ściany sal zdobią przede wszystkim prace Pietera Bruegla Starszego, takie jak „Wieża Babel”, „Myśliwi na śniegu” czy „Walka karnawału z postem”. To jednak tylko początek znanych obrazów, które zobaczyć można w wiedeńskim muzeum. Do zbiorów tej instytucji należą też „Madonna w zieleni” Rafaela Santi, „Dawid z głową Goliata” autorstwa Caravaggio, „Lato” Giuseppe Arcimbolda, „Samson i Dalila” van Dycka, „Autoportret” Rubensa, czy obrazy przedstawiające infantkę Małgorzatę autorstwa Velázqueza.
Kolekcja Kunstkammer
Kunstkammer Wien to najważniejsza tego typu kolekcja na świecie. Jednak żeby zrozumieć czym tak właściwie jest ta część muzeum, odkryć trzeba, co kryje się pod nazwą Kunstkammer, znanych także jako gabinety osobliwości. Właśnie tak nazywano organizowane przez arystokratów do XVIII wieku pomieszczenia, w których eksponowano wszelkie zbiory obiektów naturalnych, dzieł sztuki i innych unikatów.
Takie gabinety miały niejako odzwierciedlić ówczesną wiedzę o świecie, dlatego wśród zbiorów współistniały zazwyczaj sztuka, nauka i magia. Obok muszli czy koralowców gromadzono zwykle drogocenne rzeźby oraz rzekome rogi jednorożców. Koncept gabinetów osobliwości można właściwie nazwać przodkiem współczesnych muzeów i to właśnie dlatego Kunstkammer w Muzeum Historii Sztuki nazywany jest często „muzeum w muzeum”.
Cała wystawa składa się z dwudziestu galerii wypełnionych po brzegi 2200 eksponatami z różnych epok i dziedzin. Wśród nich znajdują się przykłady wspaniałych dzieł złotniczych, takich jak słynna Saliera Benvenuto Celliniego, wybitne rzeźby, statuetki z brązu, delikatne kości słoniowe i naczynia z kamieni szlachetnych. Kunstkamera to jednak nie tylko wspaniałości, ale i dziwności. Przyjrzycie się tam nietypowym zegarom, wyszukanym automatom i tajemniczym przyrządom naukowym. Znajdują się tam także wystawne plansze do gier, dywany, czy takie niespodzianki jak róg do picia w kształcie smoka.
Zbiory starożytności
Dla miłośników antycznej historii Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu przygotowało niejedną wyjątkową kolekcję starożytnych artefaktów. Kolekcja egipska i bliskowschodnia obejmuje eksponaty z Egiptu, Mezopotamii, aż po Półwysep Arabski. Ponad 17 000 obiektów tworzy jedną z najważniejszych na świecie kolekcji artefaktów starożytnego Egiptu. Podzielona jest ona na cztery duże obszary, w obrębie których zgłębić można tajemnice kultu pogrzebowego, poznać historię kultury, zobaczyć najwspanialsze rzeźby i płaskorzeźby oraz dowiedzieć się wszystkiego o rozwoju pisma. Za najpopularniejsze eksponaty tej strefy uważa się sarkofagi i trumny, mumie zwierząt, stele grobowe, rzeźby i cenne przedmioty codziennego użytku.
2500 obiektów z kolekcji antyków Grecji i Rzymu ma z kolei na celu przedstawienie bogactwa kulturowego i artystycznego starożytnej Europy. Ten zbiór nie tylko przybliża gościom muzeum tajniki klasycznej kultury, ale także pokazuje jej wpływ na inne sztuki europejskie, co powinno zadowolić prawdziwych amatorów starożytnych kultur. Tę kolekcję reprezentują mozaiki, rzeźby, sarkofagi i pełna kolekcja waz, a wśród najcenniejszych eksponatów najczęściej wspomina się ogromnej wielkości posąg wotywny mężczyzny z Cypru czy złoty skarb Nagyszentmiklós.
WARTO WIEDZIEĆ: Uzupełnieniem zwiedzania kolekcji pozostałości po starożytnych kulturach może być wizyta w Muzeum Efezu, znajdującym się w pobliskim Hofburgu przy Heldenplatz. Wystawione są tam setki antycznych eksponatów odnalezionych w trakcie wykopalisk przez austriackich archeologów. Wśród licznych okazów zobaczyć tam można rzeźby z Sanktuarium Wielkich Bogów z greckiej wyspy Samotraka oraz posągi odzyskane z ruin Efezu.
Kolekcja monet
Choć eksponaty tworzące tę kolekcję zdecydowanie nie należą do największych, o ich wyjątkowości nie trzeba nikogo przekonywać. W końcu ponad 2000 wystawionych tam obiektów przez trzy tysiąclecia służyło ludziom do zawierania wszelkiego rodzaju transakcji handlowych. Wbrew nazwie tej kolekcji w gablotach zobaczyć można nie tylko monety. Wystawa pokazuję całą historię pieniądza, od przedmonetarnych form płatności, do monet i pieniądza papierowego. Jedna z trzech poświęconych tej kolekcji sal nieco odbiega od tematu przewodniego ekspozycji, bo prezentuje przegląd zarówno austriackich jak i europejskich medali honorowych i orderów.
Co więcej oferuje muzeum?
Muzeum Historii Sztuki odwiedzają regularnie nie tylko przewijający się przez Wiedeń turyści. Instytucja ma także swoich stałych bywalców, których przyciągają zarówno wyjątkowe eksponaty kolekcji stałej, jak i regularnie zmieniające się, rozmaite wystawy czasowe. Oprócz prezentowania obiektów historycznych, muzeum pełni także funkcję edukacyjną. Oferuje zarówno dzieciom jak i dorosłym liczne warsztaty, wykłady oraz programy edukacyjne przybliżające szeroko pojętą sztukę w wyjątkowo przystępny sposób.
Po długim zwiedzaniu muzeum najlepszym miejscem do odpoczynku będzie kawiarnia znajdująca się wewnątrz budynku. Skosztujecie tam lokalnych specjałów, jak i wykwintnych deserów w uroczym, zabytkowym wnętrzu. A jeśli po wizycie zamarzycie, by małą część muzeum zabrać ze sobą do domu, zróbcie przystanek w sklepie muzealnym, gdzie nabyć można reprodukcje dzieł sztuki, książki, biżuterię oraz garść przedmiotów związanych z wystawami czasowymi.
Muzealna dzielnica
Eksponaty prezentowane w gablotach Muzeum Historii Sztuki tworzą całkiem sporą kolekcję, ale w samym centrum austriackiej stolicy, w pobliżu placu Maria Theresien Platz znajduje się dużo więcej muzeów, które nie tylko pozwalają miłośnikom sztuki pogłębić wiedzę zdobytą we wspomnianej instytucji, ale i zdobyć cenne informacje na inne tematy. Choć za najważniejsze obiekty wiedeńskiej dzielnicy muzealnej uważa się Muzeum Historii Sztuki i znajdujące się w bliźniaczym budynku Muzeum Historii Naturalnej, to nie jedyne wnętrza, które warto odwiedzić. Wstąpcie też w progi Muzeum Leopoldów czy Hofburga, gdzie znajduje się między innymi Cesarski Skarbiec, chroniący niezwykły skarb Zakonu Złotego Runa.
Część zbiorów należących do Muzeum Historii Sztuki można także oglądać poza oficjalnym budynkiem instytucji. Przykładem takich kolekcji jest zbrojownia oraz najważniejszy na świecie zbiór instrumentów renesansowych i barokowych, znajdujące się w pomieszczeniach Hofburga. Największą część tego ostatniego zbioru zajmują wiedeńskie fortepiany, ale nie brak tam także instrumentów strunowych czy dętych. Co ciekawe, jeśli tylko stan danego przedmiotu na to pozwala, kolekcja pozwoli Wam nie tylko zrozumieć ich funkcjonowanie i poznać ich historię, ale także usłyszeć ich dźwięki.
Zwiedzanie Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu
Muzeum jest otwarte przez cały rok, ale szczególnie długie kolejki do wejścia ustawiają się tam w miesiącach wiosennych i jesiennych, kiedy to tłumy turystów odwiedzają eleganckie ulice Wiednia. Przede wszystkim w tych terminach najlepszym pomysłem będzie zakup biletów online, korzystając np. z tej strony. A to, jakie bilety najlepiej jest kupić zależy od osobistych preferencji. Korytarze muzeum możecie przemierzać na własną rękę, albo skorzystać z pomocy audioprzewodników, ułatwiających zwiedzanie nawet tym, którym historia sztuki nie jest bliska.
Często wybieraną opcją jest też zakup biletów łączonych, dzięki którym połączycie wizytę w Muzeum Historii Sztuki ze spacerami po tak ikonicznych miejscach jak Muzeum Leopolda czy Cesarski Skarbiec, zaoszczędzając przy okazji parę groszy.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Maria-Theresien-Platz, 1010 Wien, Austria
- Kup bilety na GetYourGuide
