W Neapolu nikt nie zapomni o spacerze brzegiem morza ani o odkrywaniu lokalnej gastronomii. Ale czy na swoją listę wpisaliście też zwiedzanie podziemi tego miasta?
Katakumby San Gennaro to podziemne serce Neapolu, który jest idealnym przykładem tak zwanego warstwowego miasta. Pod współczesnymi zabudowaniami znajdziecie podziemia, będące żywą historią metropolii. Do dziś teraźniejszość i przeszłość praktycznie się ze sobą przenikają, ponieważ w niektórych częściach miasta, jak np. na stacji metra Municipio, do przestrzeni publicznej włączono znaleziska archeologiczne.
Historia katakumb
Początki katakumb San Gennaro sięgają II wieku. Przypuszcza się, że pierwotnie ta przestrzeń stanowiła prywatny grobowiec szlacheckiej rodziny, jednak z czasem udostępniono go chrześcijańskiej społeczności i zaczęto tam chować członków innych rodzin. Do znacznej rozbudowy katakumb w IV wieku przyczyniło się złożenie w podziemnej bazylice relikwii św. Agrypina, pierwszego patrona miasta (dziś jego szczątki spoczywają w Katedrze w Neapolu).
Z początkiem XXI wieku rozpoczęto renowację katakumb z tytułu kampanii „Zachowaj przeszłość przy życiu”. Odnowiono między innymi freski św. Januarego oraz Bitalii i Ceruli, dzięki czemu dziś te dzieła sztuki olśniewają swoim oryginalnym blaskiem.
Patron Katakumb San Gennaro
Kim był patron Katakumb San Gennaro? Święty January urodził się w 272 roku i pełnił funkcję biskupa Benevento. Tragicznie zginął, broniąc swojej wiary w 305 roku, ale jego krew została zachowana w dwóch fiolkach. W V wieku został pochowany w katakumbach, miejscu pielgrzymek wiernych. Jego skradzione w 831 roku szczątki wróciły tam po latach negocjacji dopiero w VI wieku.
Co ciekawe, San Gennaro mimo swojej popularności nie jest jedynym patronem miasta. Neapol ma ich aż 52, po jednym na każdy tydzień roku. Popiersia wszystkich patronów widnieją w katedrze i każdego roku wykorzystywane są podczas procesji w pierwszą sobotę maja.
Architektura katakumb
By zwiedzić podziemia i poznać historię Neapolu wystarczy zejść kilka schodów w dół tuż przy Bazylice Matki Boskiej Dobrej Rady. Katakumby San Gennaro znajdują się na dwóch poziomach i są największym tego typu miejscem w południowych Włoszech.
Dolne piętro katakumb rozpościera się wokół podziemnej Bazyliki św. Agrypina i opiera się na regularnej strukturze z siatki wtłoczonej w wulkaniczną skałę – żółty tuf, będący lekką, wulkaniczną skałą charakterystyczną dla zboczy Wezuwiusza. Dzięki tej konstrukcji udało się stworzyć bardzo rozległe, otwarte przestrzenie. W przedsionku tego poziomu znajduje się chrzcielnica, zamówiona przez papieża Pawła II. To postać w pewien sposób związana z tym cmentarzem, gdyż chronił się on w katakumbach podczas walk ikonoklastów.
Wyższe piętro starożytnego cmentarza było miejscem pochówku biskupów i innych członków kleru. Ta część to starożytny grobowiec z III wieku, rozbudowany wraz z pojawieniem się tam szczątków św. Januarego w V wieku. Wtedy właśnie wyższa część katakumb zaczęła być ważnym miejscem pielgrzymek wiernych oraz pochówku chrześcijan. Rozbudowa dotyczyła głównie Krypty Biskupów oraz Bazyliki Adjecta. W przedsionku tego poziomu zachowały się wykonane w stylu pompejańskim, jedne z najstarszych malowideł chrześcijańskich na południu Włoch. Znajduje się tam też Krypta Biskupów skrywająca we wnętrzu drogocenne mozaiki z V wieku.
Pochowani w Katakumbach San Gennaro
W katakumbach San Gennaro do dziś odkryto ponad 3000 grobowców. Co ciekawe, na podstawie cech charakterystycznych poszczególnych, znajdujących się tam grobów możliwe jest odbudowanie ówczesnej hierarchii społecznej. Status społeczny pochowanej osoby można stwierdzić między innymi po typie pochówku.
Najprostsze groby znajdują się w korytarzach oddalonych od ambulatorium, a ich proste formy kopane były w ziemi lub w ścianie. Najbogatsi natomiast zostali pochowani w grobach w kształcie łuku. Również umieszczone tam dekoracje pomagają zidentyfikować zmarłego, gdyż konkretne mozaiki oraz freski podkreślały przynależność do danej rodziny.
WARTO WIEDZIEĆ: jeden z najbardziej wyróżniających się fresków przedstawia bogato ubraną rodzinę Theotecnusa. Namalowano go na trzech warstwach tynku, co sugeruje, że był on przemalowywany po śmierci każdego z członków rodziny.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Katakumb San Gennaro najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Via Capodimonte, 13, 80100 Napoli NA, Włochy
- Kup bilety na GetYourGuide
