Żadna artystyczna dusza podróżująca po Italii nie ominie na swojej ścieżce zwiedzania włoskiej stolicy sztuki. A żadne miejsce we Florencji nie zadowoli miłośników sztuki tak bardzo jak pewna galeria gromadząca największe dzieła, między innymi Michała Anioła, Leonarda da Vinci czy Rubensa.
Galeria Uffizi (wł. Galleria degli Uffizi) we Florencji to zdecydowanie najważniejsza galeria sztuki we Włoszech i jedno z najstarszych muzeów w całej Europie. Już sam XVI-wieczny budynek wzbudza niemałe zainteresowanie turystów, ale prawdziwą wizytówką tego miejsca są wystawiane w jego wnętrzu dzieła. Nie bez przyczyny to muzeum nazywa się skarbnicą sztuki, bo wśród ponad 200 000 prac podziwiać można tak znakomite obrazy jak „Narodziny Wenus” Botticellego, „Zwiastowanie” da Vinci czy jedyny zachowany obraz Michała Anioła.
Historia muzeum
Nazwa tej galerii znana jest chyba na całym świecie. Mało kto natomiast zdaje sobie sprawę, że „uffizi” oznacza po włosku „urzędy”. A żeby rozszyfrować, skąd tak dziwna nazwa instytucji, musimy zaczerpnąć nieco informacji o jej historii.
Pałac Uffizi został zbudowany w latach 60. XVI wieku z rozkazu Cosimo I de’ Medici, pierwszego Wielkiego Księcia Toskanii. Ten ogromny budynek z założenia nie miał być jednak siedzibą żadnej instytucji kulturalnej, a zbiorem biur administracyjnych i sądowniczych Florencji. I rzeczywiście na początku tak było. Ale zaledwie kilka lat po ukończeniu imponującego budynku, nowy Wielki Książę Toskanii, syn Cosimo, Francesco I, na ostatnim piętrze budynku postanowił założyć prywatną galerię, będącą częścią rodzinnej kolekcji.
Zbiory nieustannie powiększały się o kolejne bezcenne dzieła sztuki aż do XVIII wieku, kiedy dynastia Medyceuszy zakończyła swoje rządy. Z woli ostatniej spadkobierczyni rodu wszystkie skarby pozostały jednak we Florencji i zapisane zostały państwu toskańskiemu. Miały one stać się dobrem publicznym, zdobić miasto i napędzać turystykę. 16 lat później obiekt został otwarty dla publiczności jako galeria. Co prawda na początku XX wieku zakupiono kilka dzieł sztuki, które miały dopełnić zbiory instytucji, ale do dnia dzisiejszego, spacerując korytarzami muzeum, można także zobaczyć wiele dzieł zebranych przez samych Medyceuszy.
WARTO WIEDZIEĆ: Początkowo eksponaty galerii były dużo bardziej zróżnicowane, przypominając raczej muzeum. Z czasem jednak stare i nowe kolekcje zostały podzielone według rodzaju, i podczas gdy dzieła sztuki wciąż stanowią rdzeń Galerii Uffizi, pozostałe przedmioty zostały przeniesione do innych muzeów we Florencji. I tak na przykład, jeśli chcecie zobaczyć eksponaty archeologiczne, stanowiące część oryginalnej kolekcji, musicie zajrzeć do Muzeum Archeologicznego, natomiast oglądanie dzieł naukowych jest dziś możliwe w Muzeum Historii Naturalnej (La Specola).
Budynek galerii
Przechadzając się po uliczkach Florencji, niejeden budynek zwróci Waszą uwagę. Ten jest jednak jednym z najważniejszych przykładów szesnastowiecznej architektury włoskiej. Szkoda tylko, że musiał on powstać kosztem części starego miasta i okolicznych małych domków, które na zawsze zniknęły z krajobrazu Florencji. Na ich miejscu pojawił się architektoniczny symbol innowacji, który do dziś sprawia, że pojawiający się obok turyści wyciągają telefony z aparatami.
Tym, co najbardziej zwraca uwagę (oczywiście oprócz samej konstrukcji układającej się w literę „U”) jest fasada podzielona na trzy kondygnacje. Nad dolną kolumnadą zobaczyć można opatrzone regularnymi oknami główne piętro, a na samej górze – zadaszoną, przeszkloną galerię, która dodaje temu gigantowi lekkości i nowoczesności.
Największe dzieła sztuki w Galerii Uffizi we Florencji
Jeśli budynek zrobił na Was wrażenie to poczekajcie aż wejdziecie do środka. Dopiero wtedy przekonacie się, dlaczego to miejsce odwiedza nawet 5 milionów osób rocznie. Galeria działa na trzech poziomach i podczas gdy parter to przestrzeń typowo organizacyjna, z szatniami, schowkami, księgarniami i okienkami biletowymi, dwa wyższe piętra zabiorą Was w prawdziwą podróż przez świat sztuki.
Większość zbiorów w Galerii Uffizi skupia się na epoce renesansu. Choć największa część zgromadzonych dzieł należy do artystów włoskich i flamandzkich, zobaczyć tu też można kilka prac malarzy czy rzeźbiarzy z innych zakątków Europy. Wśród setek tysięcy dzieł główną rolę odgrywają obrazy, ale prawdziwi koneserzy sztuki będą też chcieli znaleźć chwilę, by podziwiać tutejszą architekturę, fotografię, czy najważniejsze klasyczne rzeźby z kolekcji Medyceuszy.
Arcydzieła sztuki malarskiej
Wśród prawie 2000 obrazów zdobiących ściany florenckiej galerii łatwo jest stracić głowę. Zwłaszcza, że większość z nich to nie anonimowe dzieła, a praktycznie bezcenne płótna, które już na stałe wpisały się w historię sztuki powszechnej. Wśród sal i korytarzy Galerii Uffizi można zobaczyć między innymi dzieła samego Leonarda da Vinci. Znajdują się tu “Zwiastowanie”, “Pokłon Trzech Króli” i “Chrzest Chrystusa”. Ale o tytuł najbardziej znanego twórcy wystawianego w tym muzeum zmaga się z nim Sandro Botticelli, bo to właśnie on jest autorem najważniejszego dzieła w całej kolekcji: „Narodzin Wenus”. Ta sama instytucja chroni też inne jego obrazy, takie jak “Wiosna” czy “Madonna w chwale”. Na liście najsłynniejszych obrazów eksponowanych w Galerii Uffizi znajdują się też:
- Michał Anioł – “Święta Rodzina”
- Tycjan – “Wenus z Urbino”, “Flora”
- Giotto di Bondone – “Madonna z Dzieciątkiem”
- Rafael Santi – “Autoportret”, “Madonna ze szczygłem”, “Portret Elisabetty Gonzagi”
- Caravaggio – “Głowa Meduzy”, “Ofiarowanie Izaaka”
Florencka gwiazda wśród muzeów prawi też pieczę nad pracami takich artystów jak: Diego Velazquez, Rubens, Rembrandt, Hugo Van der Goes, Duccio di Buoninsegna, Piero della Francesca, Simone Martini, Hans Memling, El Greco czy Lucas Cranach.
Wystrój i architektura
Galeria Uffizi to jedno z tych muzeów, w których eksponatami śmiało można też nazwać same sale wystawowe i korytarze. Sufity korytarzy ozdobione są freskami, a schody reprezentują styl florenckiego renesansu. Nie zapomnijcie też o przystanku przy dużych oknach, które funkcjonują jak ramy dla obrazu przedstawiającego panoramę miasta.
Za największe dzieło architektury uznać można jednak sale. Jedną z nich jest Sala Niobe ozdobiona sztukaterią, marmurami i pozłacanymi różami na suficie. Gwiazdą w tej kategorii jest jednak pomieszczenie znane jako Trybuna. To właśnie tu Francesco I de’ Medici zgromadził pierwszą kolekcję osobliwości, będącą zarodkiem dzisiejszej Uffizi. A miejsce poświęcone niezwykłym eksponatom nie mogło być przeciętne. Konstrukcja pokoju jest ośmiokątna, bo Francesco wierzył, że liczba osiem zbliża do nieba. Jednak to przede wszystkim dekoracje tego miejsca sprawiają, że zwiedzający czują się, jakby wchodzili do wnętrza skrzyni skarbów.
Wystrój sali ma przywoływać obraz pełnego kosmosu z czterema żywiołami. Podłoga z marmurami ułożonymi w kształt kwiatu symbolizować ma ziemię, czerwone ściany – ogień, a zewnętrzna latarnia z wiatrowskazem – wiatr. Najbardziej oszałamiająca jest jednak woda, przedstawiona pod postacią tysięcy pereł z Oceanu Indyjskiego osadzonych na kopule.
Rzeźba w Galerii Uffizi
Od rzeźb z okresu starożytnego Rzymu do neoklasycystycznych i renesansowych posągów. Choć to obrazy grają pierwsze skrzypce w Galerii Uffizi, wartych uwagi rzeźb też nie brakuje. Część z nich zgromadzona jest we wspomnianej sali Trybuna. To właśnie tam znajduje się między innymi „Wenus Medycejska”, rzymska kopia greckiego oryginału Praksytelesa, przedstawiająca boginię miłości w pełnej wdzięku pozie. Stojąca w centrum pomieszczenia bogini otoczona jest przez antyczne posągi zapaśników, śpiącego Erosa, mężczyzny ostrzącego nóż, czy satyra przyłapanego na wykonywaniu tanecznego kroku.
Zbiór imponujących swoją drobiazgowością rzymskich rzeźb zobaczyć też można w Gabinecie Marmurów. To tam znajduje się statuetka siedzącego Menandra, kompozycja przedstawiającą Hermafrodytę i Pana czy głowa Zeusa. Inne posągi, popiersia i wazy rozstawione są także na korytarzach i wielu salach galerii
Wśród późniejszych dzieł rzeźbiarskich należących do muzealnej kolekcji najsłynniejszymi są:
- Jacopo Del Duca – „Posąg z Silenusem i młodym Bachusem”
- Baccio Bandinelli – „Laokoon”
- Giovan Battista Foggini – „Portret kardynała Leopolda de’ Medici”
- Gian Lorenzo Bernini – „Święty Wawrzyniec”
Pozostałe zbiory galerii
Oprócz dzieł sztuki galeria posiada bibliotekę i archiwum zawierające ponad 140 000 grafik i rysunków, rzadkich książek, rękopisów i dokumentów związanych z historią sztuki. Do chwili obecnej służą one jako cenne zasoby dla badaczy, naukowców i artystów. Dodatkowo funkcjonuje tam dział grafik i rysunków, obejmujących szkice i druki dekoracyjne, takie jak drzeworyty i ryciny, oraz zbiór fotografii, zawierający zarówno przykłady fotografii dokumentalnej, jak i zdjęcia artystyczne.
Jak zwiedzać Galerię Uffizi?
Nawet cały dzień mógłby nie wystarczyć, by dokładnie przyjrzeć się każdemu arcydziełu zdobiącemu sale tego muzeum. Nie każdy jednak jest gotów poświęcić tak dużą część swojego urlopu na spacery po muzealnych korytarzach. Dlatego muzeum przygotowało dla swoich gości trzy ścieżki zwiedzania dostosowane do dysponowanego czasu i zainteresowań. Większość najważniejszych dzieł sztuki zgromadzonych zostało na drugim piętrze. To tam zaczyna się i kończy najkrótsza trasa, której przejście zajmuje mniej niż 2 godziny.
Prawdziwym estetom zapewne spodoba się jednak możliwość dłuższego pobytu wśród arcydzieł renesansu. Specjalnie dla nich przygotowano trasy schodzące także na niższe piętro. Na krótszą z nich poświęcić trzeba blisko 3 godziny. Zejście schodami pozwala zobaczyć nie tylko te najważniejsze prace, ale wszystkie sale galerii poświęcone sztuce włoskiej i europejskiej od XIII do XVII wieku. Kompletny plan zwiedzania trwa natomiast minimum 4 godziny, ale umożliwia wejście do każdego zakątka tej skarbnicy sztuki, włącznie z salą przedstawiającą imponującą kolekcję autoportretów.
Długie kolejki i jak ich uniknąć
Chyba nietrudno wyobrazić sobie, co dzieje się przed wejściem do miejsca odwiedzanego każdego roku przez miliony zwiedzających. Stanie w kolejce nieraz jest okazją, by przyjrzeć się nawet najdrobniejszemu szczegółowi budynku galerii, bo czas oczekiwania może wynieść nawet kilka godzin. Na szczęście jest sposób na uniknięcie takiej sytuacji. Wystarczy, że bilety wstępu zarezerwujecie z wyprzedzeniem przez internet. Wycieczki z przewodnikiem, audioprzewodnikiem czy zwykłe bilety na konkretną godzinę wejścia kupić możecie tutaj, a zaoszczędzony czas warto wykorzystać na podziwianie większej ilości dzieł sztuki.
Florencja – miasto sztuki
Zwiedzając miasto o tak artystycznym klimacie jak Florencja, nie można poprzestać na wizycie w tylko jednej galerii. A wystarczy przejść przez charakterystyczny most Ponte Vecchio, okraszony wiszącymi w powietrzu domkami, by znaleźć się w pobliżu Palazzo Pitti. Dawna rezydencja Medyceuszy jest dziś największym kompleksem muzealnym w mieście. Znajdują się tam między innymi Galeria Palatyńska, Galeria Sztuki Współczesnej, Muzeum Ikon Rosyjskich czy Muzeum Mody i Kostiumów. Zwiedzić też można dawne Apartamenty Cesarskie i Królewskie.
Bezpośrednio za Pałacem Pitti znajdują się też wspaniałe Ogrody Boboli. Tę zieloną przestrzeń o regularnym układzie można właściwie nazwać muzeum na świeżym powietrzu, bo oprócz okazów botanicznych wypełniona jest ona zabytkowymi posągami. Specjalnie dla tych, którzy zgłębić chcą cały stworzony przez Medyceuszy kompleks, dostępne są nieco tańsze bilety łączone, pozwalające na jednorazowy wstęp do wszystkich tych przestrzeni w ciągu 5 kolejnych dni.
Bilety i informacje praktyczne
- Bilet wstępu do Galerii Uffizi najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Piazzale degli Uffizi, 6, 50122 Firenze FI, Włochy
- Kup bilety na GetYourGuide
Galeria Uffizi na mapie
Najlepsze hotele we Florencji
Florencja oferuje wiele wyjątkowych miejsc na nocleg. Oto kilka z najlepszych opcji zakwaterowania dostępnych w tym mieście:
- Portrait Firenze – Lungarno Collection – Luksusowy hotel butikowy położony nad rzeką Arno, oferuje eleganckie apartamenty z widokiem na Ponte Vecchio oraz restaurację. Goście cenią go za wyjątkowy styl, wysoki standard obsługi i doskonałą lokalizację.
- Hotel Savoy – Rocco Forte Hotels – Pięciogwiazdkowy hotel położony przy Piazza della Repubblica, oferuje luksusowe pokoje, centrum fitness oraz restaurację Irene. Doceniany za elegancję, perfekcyjną obsługę i bliskość do głównych atrakcji miasta.
- The Place Firenze – Stylowy hotel butikowy zlokalizowany przy Piazza Santa Maria Novella, oferuje kameralne pokoje, taras na dachu oraz restaurację. Goście chwalą jego indywidualne podejście do gości i spokojną atmosferę w centrum Florencji.
- Brunelleschi Hotel – Elegancki hotel położony w odrestaurowanej średniowiecznej wieży i kościele, oferuje komfortowe pokoje, dwie restauracje oraz centrum fitness. Doceniany za zabytkowy charakter i doskonałą lokalizację blisko Duomo.
- Hotel Lungarno – Lungarno Collection – Luksusowy hotel położony nad rzeką Arno, oferuje pokoje urządzone w stylu marynistycznym, prywatną kolekcję dzieł sztuki oraz restaurację wyróżnioną gwiazdką Michelin. Goście cenią jego niepowtarzalny klimat i bliskość Ponte Vecchio.
Każdy z tych hoteli zapewnia wysoki standard obsługi oraz dogodne położenie. Rezerwując nocleg przez stronę Booking, możesz dodatkowo liczyć na atrakcyjne oferty i promocje.
Odkryj pozostałe ciekawe miejsca we Włoszech
