Kiedy mowa o brytyjskiej siedzibie królewskiej, na myśl od razu przychodzi Pałac Buckingham. Nie jest to jednak jedyna posiadłość, jaką dysponują Windsorowie. Oto niezwykła rezydencja, która użyczyła nazwy panującemu w Wielkiej Brytanii rodowi królewskiemu.
Zamek Windsor jest wyjątkowy nie tylko ze względu na sławę, jaka go otacza – to największy zamieszkiwany zamek świata! To także główna atrakcja w mieście Windsor, położonym w hrabstwie Berkshire, około 35 km od centrum Londynu. Ten wyjątkowy pałac jest rezydencją brytyjskiej rodziny królewskiej nieustannie już od ponad 1000 lat i to właśnie od niego pochodzi nazwa panującego na Wyspach Brytyjskich rodu Windsorów. Ciekawi Was jak żyją współcześni królowie? Odpowiedź znajdziecie właśnie w tym zamku.
Historia Zamku Windsor
Zamek Windsor w obecnym kształcie jest wynikiem prawie tysiąca lat rozwoju. Zbudowany został w latach 1070-1086 na polecenie Wilhelma Zdobywcy, ówczesnego króla Anglii. Forteca miała być częścią obronnego łańcucha zamków, utworzonego wokół Londynu. Jej położenie, a przede wszystkim niewielka odległość zarówno od dzisiejszej stolicy, jak i terenów łowieckich, sprawiły jednak, że Zamek Windsor doskonale nadawał się nie tylko na fortecę, ale także na królewską rezydencję. Pomysł szybko wcielono w życie i już w 1110 roku swój królewski apartament miał tam Henryk I, syn Wilhelma.
Kolejne stulecia Zamku Windsor jako królewskiej rezydencji obfitowały w rozbudowy i modyfikacje budynku. Stopniowo udoskonalano konstrukcję, zmieniano jej charakter dostosowując ją do obowiązujących trendów i dodawano kolejne apartamenty, pomieszczenia, a nawet kaplicę. Do artystycznego rozwoju zamku w największej mierze przyczynił się Karol I, który jako pasjonat sztuki zaczął gromadzić niezwykłą kolekcję dzieł do dziś uświetniających pałacowe sale.
Kres spokojnych losów zamku nastał w XVII wieku wraz z wybuchem angielskiej wojny domowej. Okupowana forteca stanowiła wtedy kwaterę główną sił parlamentarnych, a jednocześnie więzienie dla pojmanych rojalistów aż do końca wojny. Karol II wrócił na tron w 1660 roku, a wraz z nim wróciła świetność Zamku Windsor. Złotą erą pałacu była jednak epoka wiktoriańska. Rezydencję, stanowiącą wtedy główną siedzibę królewskiej rodziny, otwarto nawet dla prywatnych gości.
Królewska rezydencja w obliczu klęski
Koniec XX wieku nie był dla Zamku Windsor łaskawy. W 1992 roku, w prywatnej kaplicy królowej Wiktorii wybuchł pożar, w wyniku którego zniszczeniu uległa duża część rezydencji. Wyobraźcie sobie skalę tej tragedii, skoro do ugaszenia ognia służby potrzebowały aż 15 godzin!
Do dziś ciężko uwierzyć, że w pożarze spłonęły tylko dwa dzieła sztuki. Pozostałe z nich zupełnie przez przypadek przeniesione zostały wcześniej do pomieszczeń znajdujących się w ocalałym skrzydle. Prace renowacyjne trwały aż 5 lat, ale w 1997 roku ponownie udało się otworzyć zamek dla zwiedzających.
Dzisiejsza funkcja Zamku Windsor
Królewska rezydencja jest dziś nie tylko świadkiem historii Wielkiej Brytanii i jednym z najczęściej odwiedzanych obiektów w okolicy Londynu. Pałac wciąż jest gospodarzem oficjalnych wydarzeń państwowych, uroczystości i wizyt zagranicznych dygnitarzy czy głów państw. Sami członkowie rodziny królewskiej często spędzają tam także weekendy.
Znaczącym miejscem dla współczesnej historii jest również Kaplica św. Jerzego, gdzie w 2018 roku pobrali się książę Harry i Meghan Markle, oraz w której pochowano Królową Elżbietę II. Co ciekawe, to właśnie w tej kaplicy po dziś dzień nadaje się Order Podwiązki z zachowaniem średniowiecznego ceremoniału.
Ze względu na fakt, że rezydencja w dalszym ciągu używana jest przez panującą rodzinę królewską, nie cały zamek udostępniony jest dla ruchu turystycznego, choć można zwiedzić jego sporą część. Liczba udostępnionych do zwiedzania sal i apartamentów w przeciągu roku może się zmieniać w zależności od aktualnych planów i zobowiązań królewskiej rodziny. Skąd wiadomo, czy panujący monarcha przebywa w rezydencji? Wystarczy spojrzeć na Okrągłą Wieżę, którą w trakcie obecności koronowanej głowy zdobi Królewski Sztandar.
WARTO WIEDZIEĆ: Kuchnia w Windsor Castle jest najstarszą działającą kuchnią w całej Anglii. Od czasów Edwarda III kucharze serwowali tam dania aż 32 monarchom, włącznie oczywiście z królową Elżbietą II.
Zamek Windsor w liczbach
To, jaki właściwie jest ten słynny zamek, zobrazuje dobrze kilka liczb. Największy zamieszkały zamek na świecie, odwiedzany rocznie przez ponad milion pragnących odkryć królewskie tajemnice gości, ma 800 m długości, a jego powierzchnia wynosi 45 000 m2. Dotychczas był domem 40 monarchów, z których każdy pozostawił w rezydencji jakiś ślad. Na terenie Zamku Windsor znajduje się ponad 1000 pomieszczeń. Największym z nich jest Sala św. Jerzego. Liczy ona ponad 55 m długości i 9 m szerokości i może pomieścić do 162 osób. W skład fortecy wchodzi aż 19 baszt, a do głównych drzwi wejściowych prowadzi aleja mająca długość 2,65 mili, czyli aż 4 km.
Pałacowe wnętrza
Wejście do pałacu królewskiego to niepowtarzalna okazja, by sprawdzić jak w obecnych czasach żyją królewskie rodziny. Spacer po pomieszczeniach zamku pozwala zwiedzającym zanurzyć się w historii nie tylko budynku, ale tak naprawdę całego państwa.
Wewnątrz zamku obejrzycie apartamenty państwowe, pokoje dziecięce należące do królowej Wiktorii, liczne sale z ogromnymi zbiorami perełek światowego malarstwa, oraz słynną kaplicę. Którym elementom pałacu należy się szczególna uwaga?
Apartamenty państwowe
Jedną z głównych atrakcji podczas wizyty w Zamku Windsor są apartamenty państwowe, które zwiedzać można jedynie podczas nieobecności rodziny królewskiej. Te pomieszczenia bez wątpienia mogą przytłoczyć prawdziwym bogactwem zdobień mebli czy sufitów, oraz ogromem wyrobów rzemiosła artystycznego, w tym bezcennych dzieł sztuki tak wybitnych autorów jak Holbein, Van Dyck i Rubens. Odwiedzający mogą podziwiać zbiory zgromadzone między innymi w Sali Świętego Jerzego, Wielkiej Sali Recepcyjnej, służącej dawniej za salę balową, czy w imponującej Komnacie Waterloo.
Kaplica św. Jerzego
Ta kaplica uchodzi za jeden z najwspanialszych przykładów architektury gotyckiej w całej Anglii. Podczas wizyty w jej wnętrzu warto spojrzeć w górę, by nie przegapić kamiennego sufitu i rozejrzeć się po nawie głównej w poszukiwaniu pięknego, marmurowego pomnika poświęconego księżniczce Charlotte.
Choć bogactwo i przepych świątyni są niezaprzeczalne, to jednak nie one są tam największym skarbem. W podziemiach Kaplicy świętego Jerzego znajdują się groby królewskie. Pochowano tam 11 monarchów, w tym królową Elżbietę II, Jerzego VI, Henryka VIII i Karola I.
Królewski domek dla lalek
Wśród skarbów zamku Windsor jest dzieło sztuki, które znacznie różni się od pozostałych. To domek dla lalek królowej Marii, króry powstał w latach 1921-1924 i jest najsłynniejszym i największym tego typu obiektem na świecie. W jego obecny wygląd wkład miało ponad 1500 najlepszych dwudziestowiecznych artystów i rzemieślników. To miniaturowa rezydencja, w której nie powstydziłaby się zamieszkać prawdziwa para królewska. Każdy pokój domku został umeblowany ze szczególną starannością.
Zobaczycie w nim przepiękny królewski salon i jadalnię, bibliotekę z miniaturkami oryginalnych dzieł znanych autorów tamtych czasów, doskonale dostrojone pianino, ogród oraz w pełni zaopatrzoną piwnicę z winami. Dom lalek posiada nawet elektryczność, bieżącą wodę i działające windy. Ciężko w to uwierzyć, ale nie zapomniano tam o żadnym szczególe.
Okrągła Wieża
Wśród 19 baszt broniących zamku łatwo jest wyodrębnić tę, która najbardziej wyróżnia się z tłumu. Round Tower (Okrągła Wieża) Zamku Windsor od momentu swojego powstania w XII wieku do obecnej chwili stanowi centralną część obrony zamku. Na przestrzeni wieków wieża odgrywała różne role w pałacowym życiu.
Była wykorzystywana jako więzienie, magazyn sprzętu wojskowego i miejsce królewskich ceremonii, jednak przez większość czasu miała zapewniać panoramiczny widok na okolicę, konieczny do monitorowania potencjalnych zagrożeń i ochrony zamku przed atakiem. Dziś jest wykorzystywana głównie jako miejsce przechowywania Archiwów Królewskich, a jej taras doceniany jest przez zamkowych gości, którzy poszukują pięknych krajobrazów.
Zamek Windsor jako więzienie
Nie tylko Okrągła Wieża pełniła dawniej funkcję więzienia. Setki więźniów wojennych, w tym oficerowie królewskich wojsk czy członkowie lojalnej szlachty, przetrzymywani byli w lochach, basztach i innych pomieszczeniach zamku. Większość z nich przebywała w zamknięciu miesiące, a nawet lata, podczas których byli w stanie wyryć na więziennych ścianach swe nazwiska i rodowe herby. Część śladów ich niewoli zachowało się do dziś. W pokoju znajdującym się nad jedną z bram wciąż można zobaczyć pozostawione przez więźniów podpisy.
CIEKAWOSTKA: Najznamienitszym więźniem przebywającym na Zamku Windsor był zdecydowanie król Karol I. Przetrzymywano go w celi przez kilka dni w 1647 roku, a tuż po egzekucji jego ciało pogrzebane zostało w Kaplicy św Jerzego.
Zwiedzanie zamku
Decydując się na zwiedzanie wnętrza Zamku Windsor, warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach, które z pewnością ułatwią Wam wizytę. Bilety wstępu najlepiej jest nabyć z wyprzedzeniem (znajdziecie je na przykład na tej stronie). Rezerwacja internetowa to nie tylko gwarancja dostępności biletów, ale także szansa na ich zakup w nieco niższej cenie. W cenę biletu wliczony jest audioprzewodnik, który przeprowadzi Was przez długą historię zamku i opowie o wartych uwagi punktach wycieczki.
Taki sposób zwiedzania zamku co prawda nie gwarantuje odpowiedzi na nurtujące Was pytania, ale jest świetną opcją, by bez pośpiechu odkryć tajniki królewskiego życia, a jednocześnie znaleźć czas na wizytę w kawiarni czy zakupy w jednym z oferujących luksusowe upominki sklepów.
Informacje praktyczne
- Bilety wstępu do Zamku Windsor najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Unikniesz wówczas stania w długiej kolejce oraz ominie Cię ryzyko, że wszystkie bilety zostały wyprzedane.
- Adres: Windsor SL4 1NJ, Wielka Brytania
- Godziny otwarcia: od czwartku do poniedziałku w godz 9:00-17:15. We wtorki i środy zamek jest nieczynny.
- Kup bilety na GetYourGuide
